|
جمعه ۷ جدی ۱۴۰۳ خورشیدی برابر با ۲۷ دسمبر ۲۰۲۴ میلادی
اکونومیک تایمز: تنش با پاکستان، رابطه طالبان و هند را تقویت میکند
به گزارش ایراف، اکونومیک تایمز در مقاله ای تازه نوشته است که هند منتظر آن است تا ببیند که واکنش طالبان در برابر حمله اخیر پاکستان به این کشور چیست.
این مقاله آورده است که واکنش کابل ممکن است در منطقه و اوراسیا که هند در آن سهم گسترده ای دارد، تاثیرات گستردهتری داشته باشد.
این مقاله می افزاید که دهلی روابط پاکستان و افغانستان را از نزدیک زیر نظر دارد؛ زیرا کابل که از اسلامآباد نارضایتی دارد ممکن است به دنبال تقویت روابط با دهلی باشد.
اکونومیک تایمز میافزاید هند همیشه خواستار یک دوره مساعد در کابل بوده است که پاکستان را از استفاده از خاک افغانستان به عنوان پناهگاه گروههای تروریستی و به عنوان سکوی پرتاب فعالیتهای ضد هندی منع کند.
در همین رابطه، هند در طول سال گذشته تعامل با طالبان را افزایش داده است که باعث ناراحتی پاکستان شده است.
کابل به هند اطمینان داده است که اجازه نخواهد داد از خاک این کشور برای فعالیتهای ضد هندی استفاده شود و علاقه خود را برای گسترش مشارکت بشردوستانه و توسعه با دهلی ابراز کرده است.
تحولات هفته اخیر در روابط میان پاکستان و طالبان احتمالاً باعث سردرگمی ناظران سیاسی شده است. اینکه در ابتدای امر شاهد سفر غافلگیرکننده «محمد صادق خان»، نماینده ویژه جدید پاکستان در امور افغانستان به کابل بودیم؛ سفری که با استقبال چشمگیر طالبان مواجه شد و بسیاری آن را نشانه عزم اسلامآباد برای تنشزدایی با محیط منطقهای و ذوب شدن یخها در مناسبات دو کشور تلقی کردند. البته از زمان انتخاب محمد صادق خان به نمایندگی ویژه و با توجه به سابقه مثبت ارتباطی او با طالبان در دوران حضورش در دولت عمران خان، انتظار آن وجود داشت که از تنشها کاسته و تحولات مثبتی در روابط اسلامآباد و کابل رخ دهد.
اما مقارن با این سفر
غافلگیرکننده، یک واقعه غافلگیرکننده دیگر هم در روابط دو کشور رخ داد؛ حمله
گسترده و مهلک نیروی هوایی پاکستان به عمق خاک افغانستان که با تلفات چشمگیری نیز
مواجه شد. این حمله در بخشی از ولایت (استان) پکتیکا انجام گرفت که ظاهراً محل تجمع
و استقرار اعضای تیتیپی (تحریک طالبان پاکستان) در داخل افغانستان بوده است.
اما اینکه در
پس پرده این دو رخداد به ظاهر متناقض، یعنی حضور نماینده ویژه پاکستان در کابل و
حمله هوایی پاکستان به عمق خاک افغانستان چه تحلیل و تفسیری وجود دارد، سؤال مهمی
است که ذهن بسیاری را به خود مشغول ساخته است. هرچند در این زمینه گمانهزنیهای
مختلفی قابل طرح است، اما در این بین شاید بتوان دو احتمال را بیش از همه در نظر
گرفت.
در وهله نخست
این اقدام پاکستان ممکن است بر اساس یک فرصتطلبی و استفاده از بیاحتیاطی و غفلت
عناصر تحریک طالبان پاکستان انجام گرفته باشد. آن گونه که منابع طالبان اعلام
کردهاند، آمار تلفات این حمله بسیار بالا بوده و نزدیک به ۵۰
نفر کشته برجای گذاشته است. دقیقاً نمیتوان معلوم کرد که چه تعداد از این افراد
اعضای تیتیپی و یا غیرنظامیان بودهاند؛ اما برخی منابع از حضور حداقل ۵
فرمانده تیتیپی در میان کشتهشدگان سخن گفتهاند. با توجه به اینکه «آصف درانی»،
نماینده ویژه سابق پاکستان در افغانستان در آخرین مصاحبه خود تعداد فرماندهان و
رهبران برجسته تیتیپی در افغانستان را حدود ۱۲
نفر برآورد کرده بود، اگر آمار تلفات درست باشد، ضربه مهلکی به تحریک طالبان
پاکستان وارد شده است.
این موضوع شاید به آن دلیل باشد که با توجه به حضور نماینده ویژه پاکستان در افغانستان، تیتیپی اقدام به برگزاری نشست مهمی کرده است و از سوی دیگر گمان هم نمیکرده که در شرایط حضور نماینده ویژه پاکستان، حملهای با این گستردگی به خاک افغانستان انجام گیرد. بنابراین احتمالاً پاکستانیها فرصتطلبی کردهاند و تیتیپی هم غافلگیر شده است. در این میان این پرسش باقی میماند که چه کسی و یا چه گروهی اطلاعات مربوط به تحریک طالبان پاکستان را در اختیار ارتش این کشور قرار داده است؟
اما تحلیل دوم این است که دولت اسلامآباد با انجام این حمله هوایی گسترده، آن هم همزمان با سفر نماینده ویژهاش به کابل، خواسته است پیام مهم و روشنی به طالبان و تیتیپی ارسال کند؛ این پیام که اسلامآباد حساب تیتیپی را از کابل و طالبان جدا کرده است. بر این اساس هم طالبان و هم تحریک طالبان پاکستان باید این تصور که دولت فعلی یکبار دیگر در مسیر دولت عمران خان گام برداشته و اقدام به مذاکره با مخالفان مسلح خواهد کرد، از سر خود بیرون کنند.
بنابراین دولت و ارتش پاکستان با فرستادن «محمد صادق» به کابل از یکسو عزم این کشور بر تنشزدایی در روابط دو جانبه را نشان دادند و از سوی دیگر با انجام حمله هوایی به تیتیپی، مسیر اصلی این تعامل که همان نابودی تیتیپی و تحرکات آن در داخل خاک افغانستان است را یادآوری کردند. در عین حال میتوان به این موضوع یک وجه دیگر هم افزود؛ در صورتی که اجرای این عملیات با همکاری طالبان و یا بخشی از بدنه حکومتی آن انجام شده باشد، آن وقت باید آن را پیامی مشترک از جانب اسلامآباد و کابل برای تحریک طالبان پاکستان ارزیابی کرد.
در هر حال هرکدام از این تحلیلها میتواند وقوع همزمان این دو رخداد غافلگیرکننده را توضیح دهد. البته این امکان هم وجود دارد که تلفیقی از این دو نیز انجام گرفته باشد، بدین معنا که هم فرصتطلبی انجام گرفته باشد و هم زمینه ارسال پیام به طالبان و تیتیپی فراهم شده باشد.
طالبان: ارتش پاکستان سیاستهای دولت مدنی را تضعیف میکند
به گزارش خبرگزاری تسنیم، وزارت خارجه حکومت طالبان، کاردار سفارت پاکستان در کابل را به منظور ارائه اعتراض شدید به حملات هوایی جنگندههای پاکستان در شهرستان برمل ولایت پکتیکا احضار کرد.
بیانیه ضمن محکومیت حمله میافزاید: به سفارت پاکستان اطلاع داده شد در حالی که نمایندگان دولت مدنی پاکستان در حال گفتگو با مقامات افغان در کابل بودند، نقض حریم هوایی افغانستان و شهادت غیرنظامیان توسط ارتش پاکستان به عنوان تلاش عمدی برخی حلقهها در پاکستان برای تضعیف اعتماد و ایجاد تنش در روابط دو کشور تلقی میشود.
وزارت خارجه حکومت طالبان تصریح کرد هیئت حاکمه افغانستان هرگونه نقض تمامیت ارضی را به شدت رد کرده و به طور قاطع به دفاع از حاکمیت و تمامیت ارضی افغانستان متعهد است.
بیانیه در انتها تصریح کرد: علاوه بر این، به طرف پاکستانی به وضوح اطلاع داده شده که حفاظت از حاکمیت ملی افغانستان خط قرمز امارت اسلامی افغانستان است و چنین اقداماتی به عنوان اقدامی بسیار غیرمسئولانه تلقی شده و بدون شک تبعاتی در پی خواهد داشت.
فرست پست: روابط طالبان و پاکستان احتمالا بهبود نخواهد یافت
به گزارش ایراف، وب سایت فرست پست در یادداشتی که امروز منتشر کرده نوشته است که چرا پاکستان به افغانستان حمله می کند؟ و چرا روابط دو کشور به سطح پایینی رسیده است؟
در این یادداشت آمده است که طالبان و پاکستان زمانی متحد محسوب می شدند اما در سال های اخیر به دشمنان یکدیگر تبدیل شده اند. در پی حمله اخیر ارتش پاکستان به افغانستان طالبان اعتراض شدیدی کرد و هشدار داد که حاکمیت ارضی افغانستان یک خط قرمز است.دولت طالبان این حملات را وحشیانه و تجاوز آشکار خواند.
این حملات جدیدترین اوج خصومت بین افغانستان و پاکستان از سال ۲۰۲۱ تاکنون است. به گزارش خبرگزاری فرانسه این حمله با استفاده از جت ها و هواپیماهای بی سرنشین به مخفیگاه های تی تی پی صورت گرفته است.طالبان در ادامه واکنش به این حمله کاردار پاکستان را روز چهارشنبه احضار کردند تا محکومیت شدید خود را علیه این حملات انجام دهند.
در ادامه این یادداشت آمده است که در گذشته اخیر، تنشها بین دو کشور همسایه بالا بوده است و اسلامآباد مکرراً دولت افغانستان را به پناه دادن به گروههای مسلح، بهویژه تحریک طالبان پاکستان متهم میکند، که ادعا میکند این گروه حملات برون مرزی را با هدف قرار دادن نیروهای امنیتی پاکستان انجام میدهد.
همین هفته گذشته، جنگجویان تحریک طالبان پاکستان مسئولیت کشتن دست کم ۱۶ سرباز پاکستانی را در وزیرستان جنوبی در یکی از مرگبارترین حملات اخیر بر پرسنل امنیتی بر عهده گرفتند. عثمان اقبال جادون، دیپلمات پاکستانی هفته گذشته در یک جلسه توجیهی شورای امنیت سازمان ملل گفت: «تی تی تی پی با ۶۰۰۰ جنگجو، بزرگترین سازمان تروریستی است که در افغانستان فعالیت می کند. با داشتن پناهگاه های امن نزدیک به مرز ما، تهدیدی مستقیم و روزانه برای امنیت پاکستان است.
دادهها نشان میدهد که سال ۲۰۲۳ یکی از خونینترین سالها در تاریخ اخیر پاکستان بوده است، با بیش از ۶۵۰ حمله در سراسر این کشور و کشته شدن نزدیک به ۱۰۰۰ نفر، عمدتاً از سازمانهای مجری قانون و ارتش. مسئولیت بیشتر حملات بر پرسنل امنیتی را طالبان پاکستان و سایر گروه های مسلح نسبتا کمتر شناخته شده بر عهده گرفتند.
با این حال، طالبان پناه دادن به گروه های مسلح یا اجازه استفاده از قلمرو آنها برای حملات فرامرزی را رد می کند.
از دوستی تا دشمنی
فرست پست در ادامه می آورد از نظر تاریخی، پاکستان به عنوان حامی طالبان افغانستان دیده میشود که برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ به قدرت رسید. اعتقاد بر این بود که این کشور تأثیر قابلتوجهی بر رهبری طالبان دارد که از آنها پناه میگرفت، از آنها حمایت مالی میکرد و از طریق دیپلماتیک محافظت میکرد.
زمانی که طالبان در سال ۲۰۲۱ قدرت را به دست گرفتند، اسلام آباد تصور کرد که روابط خوب آنها نیز از سر گرفته خواهد شد. در واقع، سپهبد فیض حمید، رئیس وقت سازمان استخبارات بینسرویس پاکستان، در کابل، پایتخت افغانستان، به عنوان یک پیروز به نظر میرسید. او در حالی که لبخند می زد و در هتل پنج ستاره سارینا چای می نوشید به یک روزنامه نگار غربی گفت: “لطفا نگران نباشید – همه چیز درست خواهد شد.”
با این حال، امیدهای پاکستان در ۱۲ ماه اول حکومت طالبان در کابل از بین رفت. به گفته آدام واینستین، معاون برنامه خاورمیانه در اندیشکده ایالات متحده، موسسه کوینسی، طالبان معتقد بودند که دیگر به پاکستان متکی نیستند.
این یادداشت می نویسد که طالبان در حال ایجاد مشارکت های جدید است.بسیاری از کشورها مانند چین، روسیه، ایران و برخی از کشورهای آسیای مرکزی محتاطانه با طالبان درگیر هستند.
باید دید که آیا روابط افغانستان و پاکستان می تواند به روابط گذشته بازگردد، اما کارشناسان معتقدند که ممکن است این اتفاق نیفتد.
آیا تاجیکستان مانع تعامل نامحدود روسیه با طالبان میشود؟
جمهور : روسای جمهور روسیه و تاجیکستان روز سهشنبه ۴ جدی در لنینگراد دیدار کردند. یوری اوشاکوف؛ دستیار رئیسجمهور روسیه پیشتر گفته بود که در این دیدار درباره همکاریهای فنی- نظامی و وضعیت افغانستان گفتگو خواهد شد.
سرگئی لبدف؛ دبیرکل کشورهای مستقل مشترکالمنافع ماه عقرب سال جاری اعلام کرد که این اتحادیه از طرح ایجاد کمربند امنیتی در اطراف افغانستان حمایت میکند. او ابراز امیدواری کرد که این طرح منجر به کاهش فعالیت گروههای تروریستی در منطقه شود؛ طرحی که نخستین بار از سوی تاجیکستان مطرح شد.
این دیدار در حالی انجام شد که پیش از این، تاجیکستان بارها نسبت به تهدید تروریستهای فراملیتی فعال در افغانستان علیه امنیت آسیای مرکزی هشدار داده و برای مقابله با آن خواستار ایجاد یک کمربند امنیتی در اطراف افغانستان شده بود.
اگرچه طرح تاجیکستان مورد تصویب سازمان پیمان امنیت جمعی قرار گرفته و انتظار میرود که در آینده نزدیک عملیات اجرایی آن آغاز شود؛ اما روسیه به عنوان شریک استراتژیک کشورهای آسیای مرکزی در حال تحکیم و توسعه روابط خود با طالبان به ویژه در ابعاد امنیتی و نظامی است.
ولادمیر پوتین؛ رئیس جمهوری روسیه در نشست سران شانگهای رسماً از طالبان به عنوان متحد مسکو در مقابله با داعش یاد کرد؛ تعبیری که به احتمال زیاد خوشایند رهبران آسیای مرکزی به ویژه دولت تاجیکستان نبود.
تاجیکستان دلایل زیادی برای خصومت و مخالفت با رژیم طالبان دارد که بارزترین آن، حمایت از جریانهای ضد طالبانی و مخالفت بنیادی با رویکردهای قومی و ایدئولوژیک طالبان در معادلات سیاسی و اجتماعی افغانستان است.
از نظر دولت دوشنبه، رژیم طالبان، خودکامه، اقتدارگرا، قومی و ایدئولوژیک است و با حذف عمدی سایر جریانهای سیاسی و قومی از معادلات افغانستان به دنبال تقویت و توسعه پشتونیزم به مناطق غیرپشتون نشین به ویژه در شمال افغانستان است؛ چیزی که به طور بالقوه تهدیدی علیه تاجیکستان محسوب میشود و در مناسبات داخلی افغانستان نیز تاجیکهای مورد حمایت دوشنبه را به شدت تضعیف میکند.
افزون بر این، تغییر ترکیب جمعیتی شمال افغانستان و جابهجایی پشتونها در مناطق بومی تاجیکان در این منطقه به طور مستقیم بر امنیت ملی تاجیکستان تاثیر میگذارد و خطر توسعه ناامنی و افراط گرایی به این کشور مستعد رشد گروههای تروریستی و گرایشهای سلفی را چندین برابر تقویت میکند.
در حال حاضر نیز گزارشهای گوناگونی درباره اهداف پشت پرده طالبان از ایجاد مدارس جهادی و آموزش افراط گرایی به جوانان تاجیک در شمال افغانستان از یک سو و توزیع شناسنامههای افغانستانی به تروریستهای فراملیتی از جمله پیکارجویان وابسته به گروه تروریستی تی تی پی منتشر میشود. همه اینها در حالی است که گروه تروریستی داعش نیز به طور نگران کنندهای از میان جوانان تاجیک و ازبک سربازگیری کرده و با برپایی اردوگاههای آموزشی در شمال افغانستان در چندین حمله منطقهای و فرامطقهای، از تروریستهای با ملیت آسیای مرکزی استفاده کرده است.
اخیرا یک رسانه نزدیک به استخبارات طالبان مدعی شد که جوانان تاجیک به دلیل فقر و فقدان آینده اقتصادی مجبور اند به داعش بپیوندند. این رسانه همچنین ادعا کرد که یکی دیگر از انگیزههای جوانان تاجیک برای پیوستن به داعش سرخوردگی ناشی از دیکتاتوری اسلام ستیزانه امامعلی رحمان است.
فارغ از درستی یا نادرستی ارزیابیهای تحلیلگران طالبان از رشد داعش در آسیای مرکزی به ویژه تاجیکستان، هسته گذاری گروههای متعدد تروریستی از جمله داعش در میان جوانان آسیای مرکزی یک واقعیت انکارناپذیر است که خطر توسعه تروریزم به این منطقه را بیش از پیش تشدید میکند.
با توجه به این دغدغهها و ملاحظات به نظر میرسد که اصلیترین هدف امامعلی رحمان از دیدار با ولادیمیر پوتین در حاشیه نشست کشورهای مشترک المنافع، تلاش او برای تاثیرگذاری بر سیاست خارجی سازشکارانه و معاملهگرایانه مسکو در قبال رژیم طالبان است.
اگرچه در ماههای اخیر، نشانههایی هرچند کوچک از گشایش در روابط عمدتاً تنش آلود و خصمانه تاجیکستان و طالبان نیز مشاهده شده و در همین راستا حتی شایعاتی مبنی بر اعمال محدودیت از سوی دولت تاجیکستان در فعالیت گروهها و جریانهای سیاسی و نظامی ضد طالبان در داخل تاجیکستان نیز منتشر شد؛ اما کارشناسان میگویند که احتمال گسترش روابط و تبدیل شدن تاجیکستان به یکی از شرکای سیاسی و اقتصادی رژیم طالبان بسیار ضعیف است.
به این ترتیب، امامعلی رحمان در شرایطی به دیدار پوتین رفت که روسیه در هفتههای اخیر نشانههای واضح از تمایل خود برای توسعه روابط با طالبان را نشان داده است. تصویب قانون حذف نام طالبان از فهرست گروههای تروریستی در دومای روسیه که با استقبال مقامات این رژیم در کابل مواجه شد، گام مهمی در مسیر توسعه بیسابقه روابط مسکو با طالبان محسوب میشود و این چیزی است که بدون شک، تاجیکستان به عنوان شریک استراتژیک روسیه در آسیای مرکزی را به شدت نگران میکند؛ زیرا مقامات تاجیک به این نتیجه میرسند که مسکو ممکن است برای تامین و تضمین منافع خود از رهگذر تعامل همه جانبه سیاسی، اقتصادی و حتی امنیتی با طالبان از جمله حضور شرکتهای روسی در رقابتهای فشرده منطقهای برای تصاحب منابع و معادن ارزشمند افغانستان، گسترش صادرات محصولات روسی به بازارهای افغانستان و مهمتر از همه تعهد طالبان به سرکوب داعش و جلوگیری از گسترش آن به منظور راهاندازی عملیاتهای ضد روسی در منطقه و داخل روسیه، به دهها سال شراکت استراتژیک خود با تاجیکستان پشت کند و تهدیدهای مستقیم ناشی از حاکمیت طالبان بر افغانستان علیه امنیت ملی این کشور را نادیده بگیرد.
سلاحهای امریکایی در دستان طالبان؛ چه تجهیزاتی جا مانده اند؟
افغانستان انترنیشنل : پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان ، حجم زیادی از تجهیزات نظامی و فناوری پیشرفته به جا ماند که اکنون در دست طالبان قرار دارد.
این تجهیزات، که بر اساس گزارش وزارت دفاع امریکا ارزش آنها بیش از ۷ میلیارد دالر تخمین زده میشود، شامل موترهای نظامی، تسلیحات پیشرفته، دستگاههای بایومتریک و فناوریهای دیگر است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده در زمان کارزارهای انتخاباتیاش، گفته بود که افغانستان اکنون یکی از بزرگترین فروشندگان تجهیزات نظامی امریکا در جهان است. او خروج امریکا از افغانستان را شرمآورترین لحظه تاریخ این کشور توصیف کرد و اضافه کرد که ۸۵ میلیارد دالر تجهیزات در این کشور جا مانده است.
ایالات متحده امریکا از سال ۲۰۰۲ تا جون ۲۰۲۰ مبلغ ۸۸.۶۱ میلیارد دالر را از طریق صندوق حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان که از سوی وزارت دفاع این کشور ایجاد شده بود، در زمینه تجهیز، تسلیح، اکمال، خدمات، آموزش، تاسیسات، زیرساختها و بازسازی نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان هزینه کرده است.
بر اساس گزارش وزارت دفاع ایالات متحده، تجهیزات نظامی به جا مانده شامل موارد زیر است:
چرخبالهای نظامی
ایالات متحده
قبل از خروج، ۷۸
فروند هواپیما را در افغانستان در میدان هوایی بینالمللی کابل باقی گذاشت. ارزش
این چرخبالها ۹۲۳
میلیون دالر برآورد شده است. به گفته یکی از فرماندهان نیروهای امنیتی پیشین،
امریکا نیروی هوایی حکومت پیشین افغانستان را با ۲۲۹
فروند هلیکوپتر نظامی و ترانسپورتی مجهز کرده بود. پس از سقوط نظام جمهوری،
۴۶ فروند هواپیمای
نظامی به ازبیکستان و ۱۸
فروند به تاجیکستان انتقال یافتند. تا اکنون، این هواپیماها به افغانستان منتقل
نشدهاند.
موترهای نظامی
وزارت دفاع
امریکا اعلام کرده بود که بیش از ۴۰
هزار موتر از مجموع ۹۶
هزار موتر نظامی که ایالات متحده به نیروهای افغان داده بود، در افغانستان باقی
ماندهاند. وضعیت عملیاتی موترهای باقیمانده نامعلوم است. تعداد زیادی از وسایط
زرهی و غیرزرهی مورد استفاده نیروهای امنیتی افغانستان در جریان ۲۰
سال جنگ، به علت ماینهای کنار جاده، جنگهای رو در رو و استفاده بیش از حد تخریب
شده و از صف محاربه خارج شدند.
تصاویر ماهوارهای از پایگاههای سابق ناتو و امریکا در افغانستان نشان میدهد که این موترها تخریب شدهاند.
سلاحهای پیشرفته
پس از سقوط افغانستان، وزارت دفاع امریکا اعلام کرد که بیش از ۳۰۰ هزار سلاح از مجموع ۴۲۷ هزار سلاح در این کشور جا مانده است. علاوه بر این، ۱۸۱ هزار واحد مهمات هوایی، ۵۰ هزار و ۱۵۰ عدد مهمات آموزشی و ۹۲۰۰ دستگاه پرتابکننده مهمات نیز در افغانستان باقی ماندهاند.
تجهیزات شناسایی و
خنثیسازی مواد منفجره
وزارت دفاع
امریکا پس از خروج از افغانستان اعلام کرد که تقریباً تمام تجهیزات خنثیسازی مواد
منفجره و مینزدایی، از جمله ۱۷۵۰۰
قطعه «تشخیص مواد منفجره، خنثیسازی و تجهیزات حفاظت فردی» در افغانستان باقی مانده
است.
تجهیزات بایومتریک
دستگاههای
اسکن اثر انگشت و فناوریهای شناسایی که توسط نیروهای امریکایی برای جمعآوری
اطلاعات در مورد شهروندان افغان استفاده میشد، اکنون در دست طالبان است. گزارشها
حاکی از آن است که طالبان از این دستگاهها برای ردیابی و شناسایی متحدان افغان
امریکا استفاده کرده است.
واکنشها و پیامدهای
سیاسی
حکومت بایدن و
پنتاگون بارها اعلام کردند که بیشتر تجهیزات نظامی یا تخریب شده یا به امریکا
بازگردانده شدهاند. اما شواهد و گزارشهای متعدد نشان میدهند که این ادعاها درست
نیست.
پنتاگون در زمان خروج، اعلام کرد که تجهیزات نظامی باقیمانده در افغانستان «غیرقابل استفاده» هستند. با این حال، جنرال آستین اسکات میلر، فرمانده نیروهای امریکایی در افغانستان، در اظهارات خود به کانگرس تصریح کرد که این تجهیزات به حکومت افغانستان داده شده بود و انتظار میرفت از آنها استفاده شود، نه اینکه رها شوند.
حکومت طالبان سهسالگی
بازگشت به قدرت و سقوط نظام جمهوری را در پایگاه نظامی بگرام با رژه سلاحهای بجا
مانده امریکایی جشن گرفت و آن را «روز فتح» نامید.
طالبان با
دسترسی به این تسلیحات و فناوریها، اکنون به یکی از مجهزترین گروههای شبهنظامی
در منطقه تبدیل شده است. این تجهیزات میتوانند نه تنها علیه مردم افغانستان، بلکه
علیه کشورهای همسایه نیز مورد استفاده قرار گیرند.
دستگاههای
بایومتریک امریکایی به طالبان این امکان را داده است تا افرادی که در بخش نظامی
حکومت پیشین یا نیروهای امریکایی و ناتو همکاری داشتهاند، شناسایی کنند.
تسلیحات جا مانده امریکا در افغانستان نگرانیهایی را در سطح منطقهای و بینالمللی ایجاد کرده است. این تجهیزات نه تنها به تقویت طالبان کمک کردهاند، بلکه امکان دسترسی گروههای دیگر به تسلیحات پیشرفته را نیز فراهم کردهاند. برخی از کارشناسان نگران اند که این تسلیحات ممکن است به بازارهای غیرقانونی تسلیحات راه پیدا کنند و امنیت منطقه را بیش از پیش تهدید کنند.
ممنوعیت ارز دیجیتال در افغانستان؛ اعضای طالبان در بازار میمکوینها حضور دارند
اندپندنت فارسی : با وجود اینکه رژیم طالبان فعالیت در بازار رمز ارز را ممنوع کرده و این کار را «کلاهبرداری» و خلاف شریعت اسلامی میداند، برخی اعضای این گروه برای درآمدزایی در بازار رمزارزها فعالیت میکنند.
وبسایت خبری کریپتو پولیتن (Cryptopolitan) که خبرهای مربوط به بازار رمزارز را دنبال میکند و اطلاعات این بازار را به صورت لحظهبهلحظه ارائه میدهد، در مطلبی نوشت که میمکوینهایی مانند شیبا اینو (SHIB) و دوجکوین (DOGE) در میان اعضای طالبان محبوباند و آنان این میمکوینها را در بازار رمزارز خریدوفروش میکنند.
طالبان پس از بازگشت به قدرت، محدودیتهای فراوانی را در بخشهای مختلف جامعه افغانستان وضع کردند. در این میان، ممنوعیت ارز دیجیتال که استفاده از آن بهطور فزایندهای در حال گسترش بود، بسیاری از صرافیها و کاربران این ارز را که در سالهای اخیر روی آن سرمایهگذاری کرده بودند، به ورشکستگی کشاند. بانک مرکزی طالبان شهریور ۱۴۰۱ اعلام کرد که استفاده از این ارز ممنوع است و افرادی که از این ممنوعیت سرپیچی کنند، مجازات خواهند شد. در پی این تصمیم، چندین صراف و کاربر رمزارزها در شهرهایی مانند هرات بازداشت و جریمه شدند.
وبسایت کریپتو پولیتن نوشته است که اعضای طالبان به دلیل محدودیتهای رهبر این گروه برای استفاده از رمزارز، «به صورت مخفیانه وارد بازار شدهاند». این وبسایت افزود: «تناقض و تلاش برای سودآوری حدومرزی نمیشناسد.»
در ماههای نخست سلطه طالبان بر افغانستان، به دلیل متوقف شدن فعالیت سازمانهای امدادرسان بینالمللی، خروج سرمایه از کشور، از بین رفتن فرصتهای شغلی و تحریمهای بینالمللی علیه طالبان، اقتصاد افغانستان به مرز فروپاشی رسید و بسیاری از جوانان از طریق فعالیت در بازار رمزارز درآمدزایی میکردند. بر اساس گزارشی از بلومبرگ، افغانستان در سال ۲۰۲۰ یکی از ۲۰ کشور با بیشترین استفاده از رمزارز نسبت به جمعیتش بود.
در یک مستند که «تابو تیوی» از داخل افغانستان تهیه کرده، یکی از اعضای طالبان اذعان کرده که از شیبا اینو سود برده، اما همه آن را به دلیل «خرید در اوج قیمت و فروش در پایینترین سطح» از دست داده است. دیگری هم به معاملات سودآور دوجکوین خود افتخارمیکند.
کریپتو پولیتن همچنین اشاره کرده که تناقض در عملکرد طالبان باعث شده است که این گروه در شبکههای اجتماعی با لقب «برادران طالب» (Talibros) شناخته شوند. در حالی که طالبان علیه رمزارزها برای مردم عادی اقدام میکند، اعضای این گروه ظاهرا مخفیانه در این عرصه فعالیت میکنند. این دوگانگی عملکرد طالبان در دیگر زمینهها نیز مشاهده شده است؛ برای مثال، ممنوعیت آموزش دختران در افغانستان در حالی که دختران برخی رهبران این گروه در کشورهای مختلف تحصیل میکنند، انتقادهای زیادی را به همراه داشته است.
در ابتدا، رمزارزها به دلیل کمک به افغانها برای دور زدن محدودیتهای بانکی و تحریمها تحمل میشد. خانوادهها از کیفپولهای دیجیتال برای دریافت حواله استفاده میکردند و برنامههایی مانند HesabPay در شهرهای بزرگ این کشور رونق گرفتند. اما این سرمایهگذاریها و تلاشهای کاربران پس از تصمیم طالبان برای ممنوعیت معاملات رمزارزی به هدر رفت.
در سالهای اخیر، مراکزی برای آموزش چگونگی استفاده از رمزارز نیز در شهرهای بزرگ افغانستان، بهویژه کابل، تاسیس شده بود و افرادی از طریق تدریس و ارائه آموزش در این زمینه درآمد کسب میکردند. پس از آنکه بانک مرکزی افغانستان تحت کنترل طالبان بازار رمزارز را کلاهبرداری خواند و آن را ممنوع کرد، برخی مقامهای این گروه مدعی شدند که معاملات رمزارزی نوعی قمار است و زمینه فریب و کلاهبرداری را تسهیل میکند و به مردم آسیب میرساند.
برخلاف افغانستان، استفاده از رمزارزها در ایران و پاکستان طی سالهای اخیر رشد قابلتوجهی داشته است. در ایران، حدود۱۰ تا ۱۵ میلیون نفر ارز دیجیتال دارند. حجم معاملات رمزارزی نیز در نیمه اول سال جاری به ۲۰ درصد از ارزش معاملات بورس ایران رسیده که نشاندهنده علاقه گسترده ایرانیان به این فناوری است. در حالی که استخراج رمزارز بهعنوان یک صنعت پذیرفته شده و قانونی است، استفاده از این ارزها برای مبادلات داخلی همچنان غیرمجاز است. بهرغم این محدودیتها، برای بسیاری از مردم و کسبوکارها، رمزارزها به دلیل وجود تحریمهای اقتصادی و محدودیتهای بینالمللی، یک جایگزین مالی جذاب شناخته میشوند.
در پاکستان نیز هرچند آمار دقیقی از تعداد کاربران ارزهای دیجیتال در دسترس نیست، علاقه به این فناوری بهطور مداوم در حال افزایش است. دولت پاکستان اخیرا برای قانونی کردن رمزارزها اقدامهایی را آغاز کرده است. بانک مرکزی پاکستان اوایل سال ۲۰۲۴ پیشنهادی ارائه کرد که در صورت تصویب، رمزارزها و سایر داراییهای دیجیتال بهعنوان پول قانونی به رسمیت شناخته خواهند شد. این اقدامها نشاندهنده رویکرد مثبت دولت به این حوزه است که میتواند فرصتهای اقتصادی جدیدی برای مردم پاکستان فراهم کند.
جادههای مرگ، میراث سالهای جنگ در افغانستان
به گزارش ایراف، آبان ماه سال ۱۴۰۲ تفاهمنامهای بین ایران و افغانستان به منظور ساماندهی تردد وسایل نقلیه شخصی و تجاری امضا شد.
در بخشی از این تفاهمنامه عنوان شده بود که با تامین امنیت جادههای افغانستان و بهبود مسیرهای رفت و آمد، امکان تردد وسایل نقلیه شخصی و تجاری بین ایران و افغانستان مهیا است و دارندگان گواهینامه معتبر بینالمللی میتوانند از این مسیرها استفاده کنند.
اگرچه موضوع تامین امنیت مسیرها حائز اهمیت است و برخی رانندگان کشور افغانستان معتقد اند که بعد از روی کار آمدن حکومت طالبان دیگر شاهد حضور راهزنان به خصوص در مسیرهای کوهستانی نیستند؛ ولی هنوز براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی و همچنین مرکز فوریتهای پزشکی کابل، مسیرهای جادهای افغانستان دارای ایمنی کافی نیستند و این مسئله موجب شده است تا همواره آمار قربانیان جادهای رو به گسترش باشد تا حدی که گفته شده است از سال ۲۰۲۱ تاکنون تعداد قربانیان این حوادث نسبت به قبل دو و نیم برابر شده است.
همچنین سازمان بهداشت جهانی رسما اعلام کرده است که آمار قربانیان حوادث ترافیکی در جادهها و بزرگراههای افغانستان تکاندهنده است.
براساس اعلام این نهاد، افغانستان یکی از بالاترین آمار قربانیان مسیرهای زمینی را در میان کشورهای جهان داراست.
با این حال در برنامه توسعه اقتصادی افغانستان که توسط مسئولان حکومت طالبان امضا و ابلاغ شده است مقرر شده تا تعداد تلفات و حوادث جادهای تا سال ۲۰۳۰ به نصف کاهش یابد.
بررسیهای صورت گرفته توسط وزارت راه و شهرسازی حکومت طالبان نشان میدهد که عمدهترین دلایل حوادث جادهای در افغانستان عدم توسعه زیرساختها با توجه به رشد جمعیت افغانستان در شهرها و روستاها، سرعت زیاد، نبستن کمربند ایمنی، استفاده از مواد مخدر، صحبت با تلفن در هنگام رانندگی، جادههای غیراستاندارد و کمعرض، نبود پیادهرو، نبود ایستگاهها و فرسودگی خودروها به شمار می رود.
براساس آمارهای سالانه بیش از ۱۰ هزار نفر در افغانستان بر اثر حوادث ترافیکی جان خود را از دست میدهند و این در حالی است که سازمان بهداشت جهانی در سال ۹۶ آمار قربانیان حوادث جاده ای را در افغانستان سالانه ۴ هزار نفر اعلام کرده بود.
جاده ناایمن محصول سالها جنگ
همانطور که در ابتدا اشاره شد مهمترین عامل این حوادث، جادههای ناایمن و غیراستاندارد است. باید تاکید کرد که بخش عمدهای از جادههای اصلی افغانستان به دلیل سالها جنگ و مینگذاری از سوی طالبان، تخریب شدهاند. این تخریبات در برخی مناطق شامل پلها و جادههای اصلی بین استانی حتی مسیرهای روستایی نیز میشود؛ اما در طول سالهای بعد نیز دولتهایی که بر سر کار آمدهاند هیچ تلاشی برای بهبود این وضعیت نکردهاند و حتی به گفته کارشناسان راه سازی افغانستان بخشهایی که از این مسیرها سالم مانده بودند نیز فرسوده و به مرور زمان تخریب شدند.
نکته حائز اهمیت این است که اگرچه در گزارشهایی که از سوی طالبان ارائه میشود حکومت حاکم بر افغانستان به دنبال توسعه این کشور است؛ اما تاکنون هیچ آمار و ارقامی در خصوص سرمایهگذاری برای بهبود مسیرهای جادهای در افغانستان ارائه نکرده است. ناگفته نماند که ساخت جادههای اصلی به تخصص، برنامهریزی، منابع و زمان نیاز دارد.
در کشوری که سیستم حملونقل هوایی آن محدود و گران است طبیعی است که توجه به سفرهای زمینی بیشتر مورد اقبال قرار گیرد؛ اما وضعیت جادههای افغانستان به گونهای نیست که بتوان به راحتی از سوی غرب به شرق و یا از شمال به جنوب رفت و آمد کرد.
نبود قوانین سختگیرانه رانندگی
همانطور که در ابتدای
گزارش نیز اشاره شد مسئله دوم در بالا بودن حوادث رانندگی نبود قوانین سختگیرانه
است.
به گفته
شهروندان افغانستانی، حکومت طالبان به جای آنکه فعالیت پلیس راهنمایی و رانندگی را
گسترش و قوانین رانندگی را بروز کند به دنبال تغییر رنگ خودروها است.
نبود قوانین و نظارت موثر بر آن یکی از مهمترین عواملی است که موجب ایجاد حوادث رانندگی میشود. این شرایط باعث شده که رانندگان بدون تخصص لازم و نیز بدون رعایت مقررات و حتی در شرایط غیرایمن رانندگی کنند.
رسانه های داخلی افغانستان بارها اعلام کرده اند که شعبات پلیس مستقر در جادهها بسیار اندک است و این مسئله به کمبود نیروی فعال در این بخش مربوط میشود.
آنها اعلام کردهاند وزارت کشور در اوایل دوره جمهوری، برای مدتی تشکیلات منظمی را برای تأمین امنیت بزرگراهها در سراسر افغانستان ایجاد کرده بود که زمینه را برای حضور پلیس راهنمایی و رانندگی و گشتهای کنترلی آنها فراهم میساخت؛ اما به دلایل مختلف سیاسی و اتهام اخاذی از وسایل نقلیه و گاهی دست داشتن در قاچاق مواد مخدر، این تشکیلات لغو شد و پس از آن، ادارهای مستقل به عنوان مسئول مستقیم برای تأمین امنیت بزرگراهها در افغانستان وجود نداشت و اکنون نیز طالبان سعی کرده است تا امنیت جاده ها را تامین کند و توجه خاصی به ایمنی مسیرها نمیشود.
بهبود زیرساخت شرط ادامه کمکهای جهانی
بنابراین انتظار نمیرود که بحران حوادث ترافیکی در افغانستان به زودی حل شود. ساخت جادههای اصلی بازسازی زیرساختها و ایجاد نظارت موثر نیازمند تخصص، برنامهریزی، منابع مالی و زمان است؛ چیزی که در حال حاضر در حکومت افغانستان یافت نمیشود.
از این رو به نظر میرسد سازمانهای بینالمللی برای ادامه کمکهای خود به حکومت افغانستان شروطی را از جمله بهبود زیرساختها در نظر بگیرند؛ زیرا بهبود مسیرهای حمل و نقل جادهای یکی از عوامل موثر در رشد تولید ناخالص داخلی است.
سازمان ملل آمار مهاجران افغانستانی از ایران را اعلام کرد!
دولت ایران طرحی میلیارد دلاری برای احداث یک دیوار مرزی چند صد کیلومتری در سرتاسر مرز خود با افغانستان در دست اجرا دارد که از بازگشت دوباره مهاجران افغان به این کشور جلوگیری کند.
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) اعلام کرد که مقامات ایرانی قصد دارند تا پایان سال جاری میلادی دو میلیون پناهجوی افغانی فاقد مدرک را اخراج کنند.
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، روز شنبه (امروز) گزارش داد که صدها هزار پناهجوی افغان در سال جاری از ایران به کشورشان بازگشته اند که اکثر این بازگشت ها اجباری بوده است.
علاوه بر این، مقامات ایرانی به سازمان ملل متحد اطلاع داده اند که برخی از پناهندگان دارای اسناد قانونی نیز اخراج شده اند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل تاکید کرده است که بازگشت پناهندگان باید داوطلبانه باشد و نه اجباری.
پیش از این، رئیس پلیس ایران از اخراج ۲ میلیون پناهجوی افغانی بدون مدرک خبر داده بود.
این اقدام پس از تصمیم دولت پاکستان در سال گذشته مبنی بر اخراج بیش از یک میلیون پناهجوی غیرقانونی افغان صورت گرفت، روندی که هنوز ادامه دارد.
بسیاری از این پناهجویان به دلیل محدودیت های اعمال شده توسط طالبان از جمله تهدید، فقر و بیکاری به کشورهای همسایه ایران و پاکستان گریخته اند.
آمار ورود مهاجران افغان به ایران به خاطر شرایط زندگی راحت تر در این کشور از جمله به دلیل سیستم یارانه های دولتی توزیعی سوخت و غذا و دارو در ایران، از پاکستان بیشتر است.
بنا به اعلام کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، اخراج گسترده پناهندگان افغان توسط ایران و پاکستان، چالش های رو به رشدی را که جمعیت آواره در منطقه با آن روبرو هستند، نشان می دهد. این بازگشتهای اجباری نگرانیهایی را در مورد شرایط انسانی در انتظار پناهجویان در افغانستان ایجاد میکند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و سایر سازمان های بین المللی باید تلاش ها را برای حمایت از بازگشت داوطلبانه تشدید کنند و اطمینان حاصل کنند که حقوق و ایمنی پناهندگان در اولویت سیاست های منطقه ای قرار دارد.
دولت جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد در عزم خود برای اخراج مهاجران غیرقانونی هم به دلیل نگرانی های امنیتی و نیز مشکلات اقتصادی داخلی، جدی است.
دولت ایران همچنین طرحی میلیارد دلاری برای احداث یک دیوار مرزی چند صد کیلومتری در سرتاسر مرز خود با افغانستان در دست اجرا دارد که از بازگشت دوباره مهاجران افغان به این کشور جلوگیری کند.
اخیرا نماینده دایم ایران در سازمان ملل اعلام کرده مهاجران افغانستانی در ایران دستکم سالانه بیش از ۶ میلیارد دلار برای دولت ایران هزینه دارند. این در حالی است که به گفته مقامات ایرانی نهادهای بین المللی رسیدگی به امور پناهجویان، سازمان ملل و نیز دولت های خارجی تقریبا هیچ کمک قابل توجهی به ایران برای میزبانی بیش از ۴ دهه ای از میلیون ها اتباع افغانستانی نکرده اند.
طبق گزارش ها رقمی بین ۵ تا ۷ میلیون مهاجر افغانستانی که بیشتر آنها فاقد مدارک اند، در ایران زندگی می کنند.
حمله تجزیهطلبان بلوچ بر نیروهای ارتش پاکستان
به گزارش ایراف، جیئند بلوچ؛ سخنگوی تجزیهطلبان بلوچ طی بیانیهای در این باره اظهار داشت: «فدائیان ما امروز در منطقه دشت زرینبگ، شهرستان کیچ، کاروان نظامی نیروهای اشغالگر پاکستانی را هدف حملهای با بمب کنترل از راه دور قرار دادند.»
وی افزود که در نتیجه این حمله، سه نفر از نیروهای پاکستانی کشته و چهار نفر دیگر به شدت زخمی شدند و یک خودرو نیز تخریب شد. این کاروان نظامی به تأمین امنیت گردشگرانی پرداخته بود که برای شکار حیات وحش کمیاب به بلوچستان آمده بودند.
سخنگوی تجزیهطلبان به گردشگران خارجی هشدار داد که بلوچستان در وضعیت جنگی قرار دارد و مناطقی که ارتش پاکستان برای شکار به آنجا میرود، تحت حفاظت حیات وحش کمیاب هستند و شکار در این مناطق ممنوع است.
به گفته وی، هدف قرار دادن خودروی نظامی ارتش به جای خودروهای گردشگران، هشداری به آنان بود که در صورت نقض این ممنوعیت، هدف مستقیم بعدی خواهند بود.
جیئند بلوچ ادعا کرد که در این حمله سرجوخه زمان و نایب سرجوخه عمر ظهور، کشته شده و سرجوخه نعیم به همراه سربازان وظیفه جاوید، امین و وحید دچار جراحت شدند.
سخنگوی بی ای ای افزود: روز گذشته فدائیان ارتش آزادی بخش بلوچ در منطقه پگنزان شهرستان زامران، نیروهای پیادهنظام اشغالگر پاکستان را با بمب کنترل از راه دور هدف قرار دادند که در این حمله دو نفر کشته و یک نفر زخمی شدند.
همچنین، او مدعی شد که در حملهای دیگر در خیابان قمبرانی کویته، خودروی پلیس هدف بمبگذاری قرار گرفت و خسارات جانی و مالی به آنان وارد شد.
وی در ادامه خبر داد که فدائیان بی ال ای روز گذشته خطوط ریلی در خیابان سریاب شهر کویته را نیز تخریب کردند و عصر همان روز، خط لوله گاز واقع در جاده کمربندی غربی شهر کویته را با مواد منفجره منهدم کردند، در منطقه مشکه نیز یک خودروی متعلق به شرکت ساختمانی را هدف بمبگذاری قرار داده اند.
وی خاطرنشان کرد: در یک عملیات دیگر مبارزان بلوچ در روز دوشنبه سه دستگاه کامیون حامل مواد معدنی در حوالی منطقه سرینکن تگران آباد از توابع بخش تمپ شهرستان کیچ مورد حمله قرار گرفتند، مبارزان بلوچ ما رانندگان خودروهای مذکور را پس از تنبیه آزاد کردند.
گفتنی است که BALOCHISTAN LIBERATION ARMY یا به اختصار BLA یکی از گروههای تروریستی و تجزیهطلب در پاکستان است که برای جداسازی ایالت بلوچستان پاکستان فعالیت میکند.
ارتش آزادیبخش بلوچستان، توسط حکومت مرکزی پاکستان یک گروه تروریستی شناخته میشود.
Copyright ©ariaye 2002_2024
استفاده از مطالب آريا
يی با ذکر ماخذ آزاد است
بالا