حقانی پس از دو ماه نارضایتی سرانجام به قندهار رفت
افغانستان انترنیشنل : ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان اعلام کرد که سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله این گروه در نشست امنیتی به رهبری ملا هبت‌الله آخندزاده در قندهار شرکت کرده و به او گزارش داده است. در این نشست محمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع و عبدالحق وثیق، رئيس استخبارات طالبان نیز حضور داشتند.
علاوه بر این سه مقام ارشد طالبان، عبدالقیوم ذاکر، معین وزارت دفاع و محمدنبی عمری، معین وزارت داخله این گروه نیز از شرکت‌کنندگان این نشست بوده‌اند.
ذبیح‌الله مجاهد با نشر خبرنامه‌ای گفت: «در این نشست، پیشنهادهای نهادهای امنیتی مورد بررسی قرار گرفت و به آنان در زمینه اجرای امور و جهت‌گیری‌های کاری دستورهای لازم داده شد».
در ادامه خبرنامه آمده است: «همچنین، برای بهبود نظم، تجهیز نیروها و افزایش ظرفیت‌ها، تصمیمات لازم اتخاذ شد».
مجاهد جزئيات بیشتری از بحث‌های مطرح شده در این نشست منتشر نکرد. معلوم نیست که این نشست دقیقا چه زمانی برگزار شده است.
پس از اوج‌گیری اختلافات میان حقانی و رهبری طالبان که باعث شد وزیر داخله این گروه به یک دوره غیبت طولانی برود، این نخستین باری است که ذبیح‌الله مجاهد از حضور سراج الدین حقانی در نشست امنیتی به رهبری هبت‌الله آخندزاده خبر می‌دهد.
دستکم در دو ماه گذشته حقانی در هیچ نشستی به رهبری آخندزاده حضور نداشت. او همچنین برای یک دوره طولانی در دفتر کار خود در کابل نیز دیده نشد.
در روزهای گذشته حذف جایزه ۱۰ میلیون دالری که امریکا بر سر سراج‌الدین حقانی تعیین کرده بود، سرخط خبرها شده بود. به نظر میرسد که حقانی با این اقدام امریکا که برای او موفقیت بزرگی محسوب می‌شود، به جلسات رهبری طالبان برگشته است.
رهبر طالبان: شکرگزار باشید و گزارش‌ها درباره فقر و بیکاری را باور نکنید
اندپندنت فارسی : ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر پرده‌نشین طالبان، در پیامی طولانی به مناسبت عید فطر از مردم خواست از این گروه حمایت کنند، شکرگزار باشند و گزارش‌ها درباره فقر، بیکاری و مشکلات اقتصادی را باور نکنند.
رهبر طالبان با ادعای اینکه طالبان «کوشش می‌کنند زندگی مردم بهتر شود»، با استناد به آیه‌ای از قرآن در سوره بقره، به مردم هشدار داد که «شیطان شما را از فقر می‌ترساند و به زشتی و فحشا فرمان می‌دهد».
رهبر طالبان در حالی از مردم خواست بابت زندگی تحت‌سلطه این گروه شکرگزار باشند و گزارش‌ها در مورد فقر را باور نکنند که بر اساس تازه‌ترین گزارش سازمان ملل متحد، از جمعیت حدود ۴۰ میلیون نفری افغانستان، دستکم ۲۹ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. برنامه جهانی غذا هم گزارش داده است که از هر سه افغان، یک نفر نمی‌داند که وعده غذایی بعدی‌اش از کجا خواهد آمد.
بخش بیشتر پیام رهبر طالبان به توصیه‌های اخلاقی، توصیف «امنیت سراسری در افغانستان»، مبارزه با رسوم و آییین‌های «ناپسند» و تاکید بر حمایت از رژیم این گروه اختصاص داشت، اما با ذکر شش آیه و حدیث، ادعای بهبود وضعیت اقتصادی را هم مطرح کرد.
در پیام رهبر طالبان آمده است: «امارت اسلامی در کنار پیشرفت های دینی، برای آبادی وطن و تقویت اقتصادی مردم در مطابقت به شریعت تلاش می‌کند و تلاش خواهد کرد و می‌کوشد به منظور پیشرفت و بازسازی جاده‌های اساسی برای تردد میان استان‌ها احداث کند.»
ملا هبت‌الله آخندزاده بدون اشاره به کمک‌های بشردوستانه که منابع مالی بسیاری از پروژه‌های توسعه‌ای سازمان‌های بینالمللی را تامین می‌کنند، مدعی شد «پیشرفت‌های خوبی صورت گرفته است» و طالبان با استخراج معادن، تخصیص زمین به بازرگانان و صنعتگران تلاش می‌کنند اقتصاد افغانستان را بهبود و سطح بیکاری را کاهش دهند.
رهبر طالبان گزارش‌ها در مورد میزان فقر و بیکاری در افغانستان را «به گروه‌های مغرض و سازمان‌های اطلاعاتی» نسبت داد و گفت این گزارش‌ها با هدف «مایوس کردن» مردم منتشر می‌شود. او با تاکید بر اینکه مردم نباید فراموش کنند «امنیت یک نعمت بزرگ الهی است»، از مردم خواست گزارش‌ها درباره فقر و بیکاری را باور نکنند.
ملا هبت‌الله آخندزاده در بخش دیگری از پیامش، از ماموران اداره امر به معروف و نهی از منکر و همچنین از دیگر نهادهای این گروه خواست فرمان‌ها و دستورهای او را در همه امور اجرا و بر عملی شدن آنها در جامعه نظارت کنند. بر اساس فرمان‌های رهبر طالبان، زنان و دختران از تحصیل و اشتغال محروم شده‌اند. این فرمان‌ها زنان را از حق سفر به تنهایی، گشت‌وگذار بیرون از خانه بدون همراهی یک مرد محرم، کار در نهادهای بینالمللی و انتخاب پوشش هم محروم کرده است.
رهبر طالبان در پیامش به مناسبت عید فطر، ادعا کرد «سطح منکرات در افغانستان پایین آمده است» و در افغانستان تحت سلطه این گروه، «محاکم براساس شریعت مطهره» حکم می‌دهند و «حدود الهی را جاری می‌کنند» و این بزرگترین هدف سال‌ها «جهاد» در افغانستان بود.
او وزارت امر به معروف و نهی از منکر این گروه را مکلف کرد «با هرگونه فساد مبارزه کند»، زیرا «وقتی که فساد تمام شود، ما و شما خوشبخت، عزت ما محفوظ، وقار ما بجا و مردم ما از مزایای اسلام بهره‌مند می‌شوند و مورد رحمت الله جل‌جلاله قرار می گیریم».
آخندزاده سال ۲۰۱۶ و در پی کشته شدن اخترمحمد منصور، به رهبری طالبان رسید اما هنوز در ملاعام دیده نشده و به جز یک عکس که زمان و مکان آن مشخص نیست، ویدیویی از او منتشر نشده است. از زمان بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱، سخنرانی‌های رهبر این گروه به شکل صوتی و متنی منتشر شده است و رسانه‌های طالبان هرازگاه از برگزاری جلسات کابینه در قندهار با حضور ملا هبت‌الله آخندزاده خبر می‌دهند. با این حال، هیچ یک از کسانی که در جلسات رهبر طالبان حضور یافته‌‌اند، در مورد وضعیت سلامتی و شیوه زندگی او اطلاعاتی ارائه نکرده‌اند.
پیش از این در مورد مرگ رهبر طالبان هم گزارش‌هایی منتشر شد، اما سخنگویان طالبان با رد این گزارش‌ها، ادعا می‌کنند هبت‌الله آخندزاده زنده است و رژیم این گروه را از محل اقامتش در قندهار، رهبری می‌کند.
سکوت پرسش‌برانگیز «سیا» درباره تهدیدات تروریستی از خاک افغانستان
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در گزارش سالانه خود از تهدید گروه‌های تروریستی در خاک افغانستان علیه امنیت ملی آمریکا یادی نکرده است.
به گزارش ایراف، جامعه اطلاعاتی آمریکا گزارش مفصلی از ارزیابی تهدیدها علیه امنیت ملی ایالات متحده منتشر کرد.
در گزارش تازه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، از افغانستان و گروه طالبان نام برده نشده است.
این در حالی است که سال گذشته در گزارش مشابهی، نام افغانستان شش بار و اسم حکومت طالبان هشت بار ذکر شده بود.
گفتنی است که همزمان با حذف جایزه دستگیری سراج‌الدین حقانی، سرپرست وزارت کشور طالبان از سوی آمریکا امیدواری حکومت طالبان به بازگشایی سفارت افغانستان در واشنگتن نیز افزایش یافته است.
همه این‌ها پس آن اتفاق می‌افتد که هیات شش نفره آمریکایی شامل زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه پیشین آمریکا در امور صلح افغانستان هفته گذشته برای نخستین‌بار پس از روی کار آمدن حکومت طالبان وارد کابل شد و با مقامات بلندپایه طالبان دیدار و گفتگو کرد.
خلیلزاد؛ میانجی احتمالی ترامپ با طالبان خواهد بود؟
اندپندنت فارسی : زلمی خلیلزاد، دیپلمات افغان‌تبار و چهره کلیدی در یکی از بزرگترین ناکامی‌های دیپلماتیک آمریکا در سال‌های اخیر، ممکن است بار دیگر نقش واسطه دولت ترامپ با طالبان را بر عهده بگیرد.
هفته گذشته، خلیلزاد در کنار «جورج گلزمن»، مکانیک هواپیما از آتلانتا، که در دسامبر ۲۰۲۲ در جریان سفری توریستی به افغانستان توسط طالبان بازداشت شده بود، دیده شد. به‌طور رسمی، آزادی گلزمن در قالب توافقی با میانجی‌گری قطر و دولت ترامپ صورت گرفته است، اما این خلیلزاد بود که به کابل سفر کرد، با مقامات وزارت خارجه طالبان دیدار داشت و سپس این شهروند آمریکایی را به ایالات متحده بازگرداند. او در توییتی این آزادی را «روزی خوب» توصیف کرد.
کارشناسان امور افغانستان می‌گویند دولت ترامپ ممکن است دوباره از خلیلزاد برای تعامل با طالبان استفاده کند، حتی در زمینه مذاکرات اولیه برای بازگشایی سفارت آمریکا در کابل؛ اقدامی که می‌تواند به رسمیت شناختن بینالمللی طالبان را تقویت کند – رژیمی که به دلیل سرکوب گسترده حقوق زنان با محکومیت جهانی مواجه است.
دیوید لوین، نویسنده کتاب جنگ طولانی (The Long War)، می‌گوید زلمی خلیلزاد کسی بود که «معماری» تصور اشتباه دولت ترامپ (در مورد طالبان) را بر عهده داشت؛ این تصور که طالبان نسبت به دوران حکومت زن‌ستیزانه‌اش در اواخر دهه ۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰ تغییر کرده است ــ پیش از آنکه در پی حملات ۱۱ سپتامبر از قدرت کنار گذاشته شود.
لوین در گفت‌وگو با ایندیپندنت می‌افزاید: «شنیده می‌شود که ترامپ ممکن است بخواهد خلیلزاد را به عنوان نماینده ویژه دائم به کابل بفرستد. او در سال ۲۰۱۹ در موقعیت بسیار دشواری قرار داشت، چون ترامپ تصمیم گرفته بود جنگ را به پایان برساند. شرایط آن زمان شباهت زیادی به وضع فعلی دارد که آمریکایی‌ها در قبال پوتین اتخاذ کرده‌اند. در هر دو مورد، بازیگران اصلی ــ یعنی افغان‌ها ــ عملاً از گفت‌وگوها کنار گذاشته شدند.»
لوین اضافه می‌کند: «ترامپ از این بابت مجذوب خلیلزاد است که توانست با طالبان مذاکره کند و نقشی فعال در واشنگتن ایفا نماید. اما اگر دولت ترامپ هنوز هم به توصیه‌های او گوش می‌دهد، به نظر من در اشتباه هستند. خلیلزاد پیشتر درباره طالبانِ جدید اشتباه کرده و دلیلی وجود ندارد که این بار تحلیلش بهتر باشد.»
خلیلزاد بیش از چهار دهه با حاکمان افغانستان – از جمله در سال ۱۹۸۹ با شوروی‌ها پیش از خروج ارتش این کشور از افغانستان – مذاکره کرده است. او در اکتبر ۲۰۲۱ پس از بیش از سه سال فعالیت به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان در دولت‌های ترامپ و بایدن، از این سمت کناره‌گیری کرد.
در سپتامبر ۲۰۱۸، مایک پمپئو وزیر خارجه وقت آمریکا، خلیلزاد را برای رهبری مذاکرات با طالبان و دولت جمهوری اسلامی افغانستان به رهبری اشرف غنی منصوب کرد. وی که به زبان‌های پشتو و دری تسلط دارد، نتوانست توافق تقسیم قدرت میان طالبان و دولت منتخب افغانستان را حاصل کند، اما توانست با طالبان به توافقی برای پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ آمریکا دست یابد. این توافق در دوحه، پایتخت قطر، امضا شد و زمینه خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان را فراهم کرد؛ خروجی که ناتو نیز ناچار به پیروی از آن شد.
برخی مقامات دولت بایدن، توافق دوحه را مقصر خروج شتابان نیروها و تسلط سریع طالبان بر افغانستان بدون مقاومت دانسته‌اند. زنان افغان بزرگترین قربانیان بازگشت طالبان بوده‌اند؛ زیرا حقوق بنیادین آنان در زمینه آموزش و اشتغال از آنان سلب شده است.
خلیلزاد در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) فعال است، اما اغلب با واکنش‌های تند افغان‌ها مواجه می‌شود. هفته گذشته، او از یک دوره گذار طولانی‌تر قدرت در افغانستان حمایت کرد، اما یکی از کاربران پاسخ داد: «ساکت شو، نیازی به نصیحت تو نیست.»
او اعتراف کرده که خروج ناتو از افغانستان طبق برنامه پیش نرفته و دلیل آن عدم ورود طالبان به مذاکرات واقعی با دولت افغانستان بوده است، اما از نقش خود در مذاکرات دوحه دفاع کرده و گفته اظهارات علنی دولت آمریکا مبنی بر خروج قریب‌الوقوع، موقعیت او را تضعیف کرده است.
او در نوامبر ۲۰۲۳ به کمیته امور خارجی کنگره آمریکا گفت: «قدرت نظامی بزرگترین ابزار نفوذ ما بر طالبان بود. بارها به رهبران خود می‌گفتم اگر مدام بگوییم در هر صورت خارج می‌شویم، اهرم فشار زیادی برای من نمی‌ماند. آنها می‌گفتند: «متوجه شدیم، زلمی.» اما این متوجه‌شدن معمولاً بیش از یک هفته یا دو روز دوام نداشت.»
ایندیپندنت برای اظهار نظر با خلیلزاد تماس گرفته است.
کبیر تانه‌جا، معاون مطالعات استراتژیک در بنیاد مطالعاتی «آبزرور» در هند، می‌گوید ترامپ خود را در شرایطی قرار داده که ناچار است برای بازگرداندن نفوذ آمریکا در افغانستان از چهره‌ای آشنا چون خلیلزاد استفاده کند: «در ماه‌های اخیر ترامپ چندین بار درباره ضرورت جلوگیری از نفوذ چین و روسیه در افغانستان و آسیای مرکزی سخن گفته است. بنابراین، تنها کسی که می‌تواند به او کمک کند، کسی است که از پیش می‌شناسد. ماجرا بیش از هر چیز، درباره حلقه داخلی ترامپ است و خلیلزاد به وضوح یکی از اعضای آن حلقه است.»
نشریه هندی:آمریکا ممکن است سفارت خود در کابل را بازگشایی کند
به گزارش خبرگزاری تسنیم، رسانه هندی «نیوز 18» نوشت آمریکا در آستانه تغییر سیاست خود در برابر طالبان قرار دارد، از این رو واشنگتن در حال آماده‌سازی برای از سرگیری روابط با طالبان است و حتی ممکن است سفارت خود را در کابل نیز بازگشایی کند.
بر اساس این گزارش، منابع در کاخ سفید می‌گویند این حرکت نشان‌دهنده «حسن نیت فزاینده» بین طالبان و ترامپ است.
گزارش با اشاره به کارت‌های برنده طالبان نوشت کابل همواره هشدار داده فروپاشی اقتصادی در افغانستان می‌تواند موجی از مهاجرت به سمت غرب را به دنبال داشته باشد؛ استدلالی که به نظر میرسد در واشنگتن محبوبیت پیدا کرده و انگیزه‌ای برای ارائه کمک و تعامل دیپلماتیک شده باشد.
این رسانه هندی با اشاره به زندانیان آمریکایی در افغانستان، افزود تبادل زندانیان میان طالبان و آمریکا، مسیر تعاملات دیپلماتیک میان آنها را هموار کرده است.
نیوز 18 حذف نام حقانی و سه نفر دیگر از اعضای خانواده‌اش از فهرست پاداش‌های میلیونی وزارت خارجه آمریکا را نشانه‌ای بارز در تغییر رویکرد واشنگتن در قبال کابل دانست.
هشدار رئیس طالبان به آمریکا: دخالت کنید، به جنگ فکر می‌کنیم
به گزارش خبرگزاری تسنیم، سه منبع، از جمله یک منبع از میان مقام‌های طالبان از قندهار، به «آمو» گفتند هیئت آمریکایی در سفر به کابل، طالبان را تحت فشار گذاشته است تا یا جنگ‌افزارها و سازوبرگ‌های جامانده آمریکایی را بازپس دهد، یا حضور آمریکا را در پایگاه امنیتی بگرام بپذیرد.
منابع افزودند «هبت‌الله آخندزاده» رئیس طالبان تصریح کرده است اگر فکر کند تعامل آمریکا با طالبان رویکرد دخالت‌گونه داشته باشد، به گزینه جنگ هم ممکن است فکر کند.
ملا هبت‌الله پیش از این نیز در مراسمی در قندهار تصریح کرده بود: اگر نیاز باشد، آماده هستیم بار دیگر بر اساس شریعت اسلام با آمریکا بجنگیم.
گفتنی است اخیراً نیز «ذبیح‌الله مجاهد» سخنگوی حکومت طالبان در واکنش به اظهارات ترامپ درباره پس‌گیری پایگاه بگرام و جنگ‌افزارهای برجامانده این کشور در افغانستان گفته بود «گرفتن بگرام خواب و خیال است، آمریکا و نیز فراری‌های رژیم گذشته هم این خیال را از سر دور کنند».
امریکا برای نجات گروگانش در افغانستان «گزینه نظامی را بررسی کرده بود»
یک منبع دیپلوماتیک در ایالات متحده به افغانستان اینترنشنال گفت که هیئت امریکایی پیش از سفر به کابل تمام گزینه‌های ممکن برای آزادی جورج گلزمن، گروگان امریکایی را بررسی کرده بود. یکی از گزینه‌ها، به کارگیری نیروهای ویژه ارتش امریکا، موسوم به «دلتا فورس» برای عملیات نجات بود.
این منبع امریکایی که نخواست نامی از او برده شود، به افغانستان اینترنشنال گفته که حذف نام برخی از اعضای شبکه حقانی از فهرست افراد تحت تعقیب وزارت دادگستری امریکا نیز، بخشی از توافق پنهانی این هیئت برای آزادی جورج گلزمن با طالبان بوده است.
این منبع افزود که آدام بولر، نماینده دونالد ترامپ در امور گروگان‌ها که ریاست هیئت امریکایی را بر عهده داشت، پیشنهاد استفاده از نیروی نظامی را مطرح کرده بود. او تصریح کرد که مخالفت شدید اطرافیان دونالد ترامپ با این طرح، مسیر مذاکره و امتیازدهی به طالبان را هموار کرد.
در سه سال گذشته، چندین شهروند امریکایی توسط طالبان یا شبکه‌های مرتبط با این گروه ربوده شده‌اند که آزادی آنها در مواردی با امتیازدهی قابل توجهی از سوی واشنگتن به همراه بوده است.
در سال ۲۰۲۲، مارک فریکس، افسر پیشین نیروی دریایی امریکا، پس از حدود دو سال اسارت در افغانستان، در نتیجه یک معامله تبادل زندانیان آزاد شد. در این معامله، دولت امریکا بشیر نورزی، یکی از چهره‌های پرنفوذ طالبان و از متحدان نزدیک ملا عمر و از بنیانگذاران این گروه را که به قاچاق مواد مخدر متهم بود، آزاد کرد.
در همین حال آزادی رایان کوربت، امدادگر امریکایی و ویلیام مک‌کنتی، شهروند امریکا در سال ۲۰۲۵ نیز در پی توافقی میان واشنگتن و طالبان صورت گرفته بود. مقام‌های طالبان در آن زمان اعلام کردند که امریکا در ازای آزادی این دو شهروند امریکایی، خان محمد، شهروند افغان را که در ایالت کالیفرنیا به اتهام قاچاق مواد مخدر و افراطگرایی به حبس ابد محکوم شده بود، آزاد کرده است.
به‌رغم توافقات قبلی برای آزادی زندانیان و گروگان‌های امریکایی میان واشنگتن و طالبان، سفر هیئت امریکایی به کابل و آزادی جورج گلزمن با ابهام‌ها و گمانه‌زنی‌هایی به همراه بود.
این نخستین بار نیست که نام اعضای شبکه حقانی به‌طور مستقیم با پرونده گروگان‌گیری مرتبط می‌شود. آزادی کوین کینگ، استاد دانشگاه امریکایی افغانستان یکی دیگر از نمونه‌های برجسته این معاملات میان طالبان و امریکا در سال ۲۰۱۶ بود که شبکه حقانی او را با تیموتی ویکس، همکار استرالیایی‌اش ربوده بود.
این دو گروگان پس حدود سه سال اسارت، در نوامبر ۲۰۱۹ در نتیجه یک توافق تبادل زندانیان آزاد شدند. حکومت پیشین افغانستان تحت فشار امریکا، سه عضو ارشد طالبان، از جمله انس حقانی، برادر سراج‌الدین حقانی را در ازای رهایی این دو گروگان آزاد کرد.
سایه تنش‌های سیاسی بر روابط اقتصادی؛ هیأت طالبان به پاکستان می‌رود
در حالی که پیامدهای اقتصادی تنش‌های سیاسی میان طالبان و پاکستان ادامه دارد، براساس گزارش روزنامه های پاکستانی، نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت صنعت و تجارت طالبان پس از ماه رمضان به پاکستان سفر خواهد کرد. با این حال، طالبان هنوز چیزی در این مورد نگفته اند.
به گزارش ایراف به نقل از روزنامه دان، وزرای تجارت پاکستان و طالبان قرار است پیش از عید فطر مشورت‌هایی انجام دهند و سرپرست وزارت صنعت و تجارت طالبان نیز پس از عید به پاکستان سفر خواهد کرد.
پیشتر به تاریخ ۲ فروردین، سرپرست وزارت صنعت و تجارت طالبان و نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان دیداری در کابل داشتند و به بررسی چالش‌های تجاری و ترانزیتی میان دو کشور پرداخته و بر ضرورت تقویت روابط اقتصادی تأکید کردند.
عبدالسلام آخوندزاده جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت طالبان، گفته بود که نورالدین عزیزی، سرپرست این وزارت، با محمدصادق خان، نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان، و هیئت همراه او دیدار و گفت‌وگو کرده است.
هدف از این دیدار، بررسی چالش‌های تجاری و ترانزیتی میان دو کشور، جلوگیری از تأثیرات تنش‌های سیاسی بر روابط اقتصادی و حل مسائل کلیدی اقتصادی بوده است.
همچنین به گفته آخوندزاده در این دیدار، طرفین در مورد برگزاری نشست‌های منظم دوجانبه، عادی‌سازی روابط تجاری، نهایی‌سازی توافق‌نامه تجارت ترجیحی (PTA) و حل مشکلات مربوط به توافق‌نامه تجاری-ترانزیتی میان افغانستان و پاکستان (APTTA) گفتگو کرده اند.
از سوی دیگر در نشستی در روز دوشنبه که با حضور وزیر امور خارجه پاکستان و دیگر مقامات ارشد پاکستانی در اسلام آباد اباد برگزار شد، محمد صادق، نماینده ویژه در امور افغانستان، گزارشی از سفر سه‌روزه اخیر خود به کابل ارائه کرد.
اسحاق دار، معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه پاکستان، تفاهم حاصل‌شده با کابل را برای تداوم تعامل دیپلماتیک جهت حل مسائل باقیمانده بین دو کشور تأیید کرد.
گفتنی است که محمد صادق در جریان این سفر به کابل با مقامات کلیدی طالبان، از جمله سرپرست وزارت خارجه، امیرخان متقی و سرپرست وزارت صنعت و تجارت، نورالدین عزیزی، دیدار و درباره موضوعات مهم تأثیرگذار بر روابط دوجانبه گفتگو کرده است.
این دیدار و مذاکرات در حالی است که گذرگاه تورخم بعد از حدود یک ماه مسدود ماندن بازگشایی شد و در این مدت تجارت میان دو کشور ضرر و زیان هنگفتی را شاهد بود.
بسته ماندن این گذرگاه اهمیت اختلافات مرزی در روابط کلی دو کشور را بیش از پیش آشکار ساخت.
بر اساس گزارش دان، این گذرگاه تحت یک توافق موقت بازگشایی شده که تا ۱۵ آوریل سال جاری معتبر خواهد بود و طی توافق دوطرف پیش از این تاریخ جلسه کمیته هماهنگی مشترک برگزار می شود تا بر تقویت روابط تجاری و اقتصادی تمرکز کنند.
لازم به ذکر است که اختلافات بین پاکستان و افغانستان عمدتاً بر سر مسائل امنیتی و مرزی است و پاکستان مقابله با تروریسم را محور اصلی روابط خود با کابل قرار داده و افزایش چشمگیر حملات گروه‌هایی مانند تحریک طالبان پاکستان (TTP) و دیگر گروه‌های شبه‌نظامی مستقر در خاک افغانستان را دلیل نگرانی خود عنوان کرده و همواره از طالبان خواستار همکاری در این زمینه شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، دولت پاکستان به دلیل نگرانی از آنچه استفاده هند از خاک افغانستان عنوان می‌شود، نشستی را با حضور تمامی احزاب این کشور، برگزار می‌کند.
«عقیل ملک» عضو پارلمان پاکستان و یکی از اعضای حزب مسلم لیگ گفت دولت این کشور تصمیم گرفته نشست همه احزاب را برای بررسی وضعیت در حال تحول در افغانستان و «تهدیدات ناشی از آن» برگزار کند.
عقیل ملک همچنین مدعی شد هند از خاک افغانستان برای پیشبرد برنامه‌های خود استفاده می‌کند و این موضوع را تهدید جدی برای امنیت پاکستان توصیف کرد.
این سیاستمدار پاکستانی همچنین بر لزوم «اقدام قاطع» در برابر این چالش‌ها تأکید ورزید و بازگرداندن مهاجران افغانستان به کشورشان را اجتناب‌ناپذیر دانست.
به گفته کارشناسان، برگزاری «نشست همه احزاب» در شرایطی پرتنش میان طالبان و پاکستان، نشان‌دهنده تلاش اسلام‌آباد برای ایجاد اجماع در برابر تهدیداتی است که به ادعای مقامات این کشور، از جانب هند و از طریق خاک افغانستان متوجه آن است.
این در حالی است که طالبان همواره اتهامات پاکستان مبنی بر استفاده از خاک افغانستان علیه این کشور را تکذیب کرده و تأکید کرده است پاکستان برای کاهش فشارها از خود به دلیل ناتوانی که در تأمین امنیت دارد به دنبال متهم کردن دیگران است.
رایزنی ایران و چین درباره افغانستان؛ از نگرانی‌های امنیتی تا تشکیل دولت فراگیر
نماینده ویژه چین در امور افغانستان در دیداری کاری با معاون سیاسی وزیر خارجه ایران، آخرین تحولات افغانستان و راههای تقویت همکاری‌های دوجانبه را بررسی کردند. این گفتگوها در چارچوب سفر منطقه‌ای مقام چینی به سه کشور همسایه افغانستان انجام شده است.
به گزارش ایراف، در ادامه سفرهای منطقه‌ای یو شیائو یونگ، فرستاده ویژه چین در امور افغانستان، در تهران با مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران، دیدار و گفتگو کرد.
در این نشست که در مقر وزارت امور خارجه ایران برگزار شد، طرفین به بررسی جامع تحولات اخیر افغانستان پرداختند. بر اساس بیانیه مشترک منتشر شده، مهمترین محورهای این گفتگوها شامل بررسی راهکارهای ایجاد ثبات پایدار در افغانستان، هماهنگی اقدامات برای مقابله با تهدیدات تروریستی، حمایت از تشکیل دولت فراگیر در کابل و بررسی مسائل اقتصادی و انسانی افغانستان بود.
این دیدار در چارچوب سفر ۱۰ روزه نماینده چین به کشورهای همسایه افغانستان انجام شده است. پیش از این، آقای یو در اسلام‌آباد با مقامات پاکستانی و در دوحه با مسئولان قطری و افغانستانی گفتگو کرده بود.
روابط ایران و چین در مورد افغانستان در سال‌های اخیر شاهد تحولات مثبتی بوده است. این دو کشور، پس از سقوط دولت قبلی در کابل، همکاری‌های خود را در این زمینه افزایش دادهاند.
کارشناسان معتقدند که این سطح از همکاری نشان‌دهنده اشتراک منافع دو کشور در ایجاد ثبات در افغانستان و جلوگیری از گسترش ناامنی‌های منطقه‌ای است. ایران و چین هر دو بر تشکیل دولتی فراگیر در افغانستان که بتواند با همه همسایگان روابط خوبی داشته باشد، تأکید دارند.
پس از ماه‌ها تشدید تنش‌ها در روابط شکننده پاکستان و افغانستان، سفر دیپلمات ارشد اسلام‌آباد به کابل همزمان با آتش‌بس در مرزهای مشترک حکایت از گام‌های محتاط دو همسایه ناآرام برای عبور از بحران در روابط و اعتماد سازی برای حرکت رو به جلو دارد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان برای دومین بار در کمتر از ۳ ماه اخیر سفری رسمی به کابل انجام داد.
بازدید محمد صادق خان زیر سایه تنش‌های عمیق سیاسی، مرزی و اقتصادی بین این دو همسایه صورت گرفت و او در عین حال پس از دیدار با مقام‌های طالبان افغانستان از یک توافق مشترک برای احیای روابط سودمند خبر داد.
پیش از آن در جریان سفر نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان به کابل که اوایل دیماه ۱۴۰۳ صورت گرفت، ارتش پاکستان اقدام به عملیات هوایی در خاک افغانستان علیه آنچه پناهگاه‌های عناصر تروریستی خوانده شد، کرد که نتایج این سفر را تحت الشعاع قرار داد و به تشدید تنش‌های عمیق پیشین میان دو همسایه منجر شد.
اکنون اما، صادق خان پس از بازگشت به اسلام‌آباد در جلسه ویژه بررسی روابط با افغانستان به ریاست سناتور محمد اسحاق دار معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه پاکستان حضور یافت.
این جلسه روز دوشنبه در اسلام‌آباد بررسی شد و نماینده ویژه پاکستان جمع بندی خود از سفر به کابل و رایزنی‌های سیاسی-اقتصادی-مرزی با طالبان را به وزیر امور خارجه پاکستان ارائه داد و مقام‌های ارشد وزارت امور خارجه و دستگاه‌های امنیتی نیز در این نشست حضور یافتند.
وزارت امور خارجه پاکستان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: سناتور محمد اسحاق بر اهمیت گفت‌وگوی پایدار با دولت موقت افغانستان برای رسیدگی به نگرانی‌های پاکستان و ارتقای روابط دوجانبه تاکید کرد.
این مرحله از دیپلماسی میان اسلام‌آباد و کابل، حکایت از گام‌های محتاط و شمرده دو طرف برای عبور از بحران در روابط و حرکت رو به جلو دارد زیرا فضای بی اعتمادی به شدت تعاملات پاکستان و افغانستان را طی سال‌های اخیر به ویژه از زمان تسلط طالبان بر کابل را تحت تاثیر قرار داده است و هر دو کشور، یکدیگر را مسئول ناآرامی‌های مرزی و کم کاری در مبارزه با تروریسم می دانند.
برخی منابع در پاکستان مدعی هستند که سفر اخیر نماینده ویژه این کشور به کابل در حقیقت با هدف فراهم کردن مقدمات سفر برنامه ریزی شده معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه پاکستان به افغانستان است و زمزمه‌هایی وجود دارد که سناتور اسحاق دار به زودی سفری رسمی به کابل خواهد داشت.
تحلیلی بر سفر فرستاده ویژه پاکستان به کابل
سیدرسول موسوی، مدیرکل پیشین آسیای جنوبی وزارت امور خارجه در یادداشتی اختصاصی برای ایراف پیرامون سفر اخیر محمد صادق خان، نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان که در فضای سیاسی خاص این روزهای کابل پس از سفر هیات آمریکایی صورت گرفته معتقد است که نمی توان قبول کرد صادق خان در سفر سه روزه به کابل تنها دو ملاقات داشته است که رسانه ای شده بلکه یقینا ملاقات های زیادی پشت درهای بسته میان دو طرف صورت گرفته است..
محمد صادق نماینده ویژه
پاکستان در امور افغانستان به سفر سه روزه خود به کابل (
۱تا
۳
فروردین ۱۴۰۴ )
پایان داد و از
طریق دبی به اسلام آباد بازگشت.
رسانه های پاکستان
این سفر را بسیار موفقیت آمیز و پر حاصل دانسته و چنین نوشته اند که پاکستان و
افغانستان درمسیر شکستن یخ در روابط، دو طرف بر روی تعدادی از گام ها برای کاهش تنش
های تند بین دو همسایه به توافق رسیدند. از نظر رسانه های پاکستان روابط دو کشور در
حال فروپاشی بود که با سفر صادق این روابط احیاء شد و به سمت بهبودی خواهد رفت.
از مجموعه برنامه
های صادق در این سفر سه روزه فقط ملاقات های وی با امیرخان متقی وزیر خارجه و
نورالدین عزیزی وزیر تجارت افغانستان همچنین حضور وی در سفارت پاکستان به مناسبت
روز پاکستان و شرکت در مراسم برافراشتن پرچم خبری شده و از سایر ملاقاتها و برنامه
های وی در کابل خبری منتشر نشده است.
وقتی رسانه های
پاکستان سفر صادق به کابل را به عنوان سفر نجات بخش روابط معرفی می کنند نمی توان
قبول کرد که با دو ملاقات خبری شده در طول سه روز اقامت در کابل، چنین کار بزرگی
صورت گرفته شده باشد. بدیهی است صادق ملاقاتها و برنامه های دیگری داشته است که
خبری نشده باشد.
فضای سیاسی کابل
در زمان سفر صادق فضای خاصی است. زمانی است که یک هیات بلندپایه آمریکایی با ترکیبی
ویژه برای اولین بار بعد از سقوط جمهوریت و به قدرت رسیدن مجدد طالبان در افغانستان
به این کشور سفر کرده و حسب گفته های سخنگویان دو طرف سفری موفقیت آمیز بوده است.
از نتایج اولیه این سفر آزاد سازی زندانی آمریکایی ” جورج گلزمن ” توسط طالبان و
حذف نام سراج الدین حقانی و دو تن دیگر از فهرست تحت تعقیب امریکایی ها بود و حسب
شنیده ها سفارت امریکا در کابل در حال آماده سازی برای بازگشایی ( کنسولی و
اطلاعاتی ) است.
نکته حساس دیگری
که لازم است در خصوص فضای سیاسی کابل در زمان سفر صادق که در هیچ رسانه ای به آن
پرداخته نشده است اشاره کرد، این است که زلمی خلیلزاد که همراه بوئلر رئیس هیات
آمریکایی به کابل آمده بود درست در همین زمان پستی را در شبکه ایکس به اشتراک گذاشت
و نوشت:
” تشکیلات پاکستان
درحال شکست است و کشور را به سمت فروپاشی سوق می دهد. برای جلوگیری از تراژدی آینده
، یک بازنگری اساسی در سیاستها ضروری است. زمان در حال از دست رفتن است.”
اگر این دو مطلب را در کنار هم قرار دهیم و فضای شکل گرفته در کابل را بعد از سفر هیات آمریکایی در نظر بگیریم می توانیم بگوییم که صادق در شرایط سختی مذاکره کرده است و به نظر میرسد روایت طرف افغان از نتایج سفر صادق با روایت طرف پاکستانی اگر درجمله بندی موفقیت آمیز بودن سفر مشترک باشد در محتوای و مصادیق موفقیت متفاوت است.
در بیانیه مطبوعاتی سفارت پاکستان در کابل که روز سوم فروردین درباره سفر صادق منتشر شده آمده است : “منافع اقتصادی پاکستان و افغانستان ذاتا به هم مرتبط هستند. صلح و پیشرفت در افغانستان برای ثبات منطقه ضروری است. پاکستان و افغانستان باید تلاشهای خود را برای تقویت توسعه اقتصادی منطقه ای افزایش دهند.افغانستان همچنان یکی از مهمترین شرکای منطقه ای پاکستان است. هر دو کشور باید برای تقویت تجارت دوجانبه و تقویت ارتباطات منطقه ای با یکدیگر همکاری کنند.پاکستان همچنان متعهد به روابط دوجانبه قوی و دوجانبه سودمند با افغانستان است. این نظرات را سفیر صادق نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان به عنوان مهمان افتخاری مراسم برافراشتن پرچم در سفارت پاکستان در کابل بیان کرد.”
اگر در کنار بیانیه
مطبوعاتی سفارت پاکستان درباره سفر صادق یادداشت روزنامه الکترونیکی ” اکسپرس
تریبیون ” را که ساعتی پیش در باره همین سفر با عنوان ” فرستاده ، سفر پر بار به
کابل را به پایان برد ” منتشر کرده مورد توجه قرار دهیم آن زمان متوجه نکات دیگری
خواهیم شد.
اکسپرس تریبیون در
کنار تعریف از موفقیت های سفر به نقل از یک منبع آگاه درباره گفتگوهای پشت دربهای
بسته می نویسد:
در قلب این روابط آشفته
دو کشور، موضوع پناهگاه های تروریستی تحریک طالبان پاکستان
(TTP) و گروه های وابسته به آن است. این منبع گفت که این موضوع در جریان
دیدارهای سفیر صادق با مقامات افغان در راس دستور کار قرار داشت. این منبع فاش کرد
که حکومت طالبان افغانستان نیز نگران فعالیت تحریک طالبان پاکستان بوده و به دنبال
زمان مناسب برای همکاری با پاکستان برای مقابله با این مشکل است.
دولت طالبان
ناتوانی خود را در کنترل این گروه یا حداقل حرکت آنها در نزدیکی مرز ابراز کرد.به
طرف پاکستانی گفته شد که اگر پاکستان با ارتش عظیم و همه منابع نتواند جلوی نفوذ
تحریک طالبان پاکستان را بگیرد، کابل چگونه می تواند همین کار را انجام دهد. با این
حال، پاکستان با توضیحات آنها قانع نشد و به طالبان افغانستان گفت که آنها می
توانند کارهای بیشتری انجام دهند یا حداقل از پیوستن اتباع افغان به
TTP جلوگیری کنند.
به گفته این منبع، علیرغم اختلاف نظرها در مورد برخی موضوعات، گفتگوها در فضایی صمیمانه و مثبت انجام شد. دو طرف انتظار یک حرکت مثبت را دارند تا هرگونه حادثه مهمی که ممکن است روند را از مسیر خارج کند،منع کند.بین دو طرف بحث و تبادل نظر شد تا موضوعات سیاسی و غیره از همکاری های تجاری و اقتصادی جدا شود.
در کنار روایت های رسمی و
رسانه ای پاکستان لازم است به روایت رسمی طرف افغان درباره سفر صادق هم که از طرف
وزارت خارجه افغانستان منتشرشده توجه کنیم. در خبر کوتاهی که در سایت وزارت خارجه
افغانستان از دیدار امیرخان متقی با محمد صادق آمده ضمن اشاره کلی به مطالب مطروحه
در ملاقات نوشته است
:
” وزیر امور خارجه
تاکید نمود که موانع در راههای ترانزیتی و بخشهای تجاری به نفع هیچ جانبی نیست و
نیاز است تا مسائل به یکدیگر وصل داده نشوند.وی همچنین یادآوری کرد که مهاجرین
افغان مقیم پاکستان باید به جای اخراج اجباری ، به شکل آبرومندانه و به تدریج به
کشور برگردند.”
با مروری مجدد
برمطالب فوق و استخراج موارد مشترک و متفاوت روایتها ،در تحلیل نهایی می توان نوشت
که به نظر می رسد در مجموع این سفر برای طرف افغان دستاورد بیشتری داشته است زیرا
که گذرگاه ترخم برای عبور کالاهای تجاری که به عنوان عامل فشار به افغانستان به کار
گرفته شده بود قبل از سفر صادق باز گردید و در پایان سفر دو طرف توافق کردند
موضوعات سیاسی و غیره از همکاری های تجاری و اقتصادی جدا شود.
طرف افغان در
مذاکرات سیاسی خود با کشورهای مختلف با مهارت خاصی موضوعات موجود در روابط خود با
آن کشور را به اجزای مختلف تقسیم می کند و در آن چه به سود اوست توافق می کند و در
آنچه نفعی ندارد مذاکره را ناتمام می گذارد و یک توافق کلی هم در ضرورت تفکیک
موضوعات از طرف مقابل خود می گیرد. این تاکتیک مذاکرتی طرف افغان در موضع حقابه با
جمهوری ایران و در موضوع تروریسم و مرز با جمهوری اسلامی پاکستان تاکتیک مذاکراتی
موفقی برای طرف افغان بوده است. اتفاقی که شاهد تکرار آن درسفر سه روز صادق به کابل
بودیم.
ازبکستان: قرار نیست با افغانستان بر سر آب بجنگیم
به گزارش خبرگزاری تسنیم، «شوکت خمرایف» وزیر منابع آب ازبکستان در یک نشست خبری گمانه‌زنی‌های برخی رسانه‌ها مبنی بر اینکه پروژه کانال قوش‌تپه توسط طالبان یک اقدام خصمانه است را رد کرد.
وی با تأکید بر اهمیت دیپلماسی و همکاری با طالبان تأکید کرد افغانستان نیز حق مشروع دارد تا از آب آمو دریا بهره ببرد.
وزیر منابع آب ازبکستان تصریح کرد: افغان‌ها خویشاوندان ما هستند. آنها نیز حق دارند از آمو دریا آب بردارند. آیا باید اسلحه برداریم و بجنگیم؟ خیر، ما در حال ساختن روابط بهتری با آنها هستیم.
وی در ادامه نیز از مردم کشورش خواست تحت تأثیر شایعات و اطلاعات نادرست قرار نگیرند.
این وزیر ازبکستانی افزود اخیراً چهار بار به افغانستان سفر کرده و هیئت ازبکستان همیشه با استقبال گرم طالبان روبرو شده است.
خمرایف گفت مقامات افغان به تاشکند اطمینان دادهاند که این کانال تأمین آب ازبکستان را مختل نخواهد کرد.
کانال قوش‌تپه از بزرگترین کانال‌های انتقال آب افغانستان است، که برای انتقال آب رودخانه آمودریا ساخته می‌شود.
این کانال 285 کیلومتر طول، 108 متر عرض و 8.5 متر عمق دارد، و نقطه شروع آن از شهرستان «کلدار» در ولایت بلخ است و آب را تا شهرستان اندخوی ولایت فاریاب منتقل می‌کند.
براساس برآورد طالبان، ساخت این پروژه بیش از 600 میلیون دلار هزینه دارد، تا سال 2028 تکمیل می‌شود و آب شیرین مورد نیاز سه ولایت شمالی افغانستان را تأمین خواهد کرد.
افغانستان انترنیشنل : مجله دیپلومات در مطلبی می‌گوید اوزبیکستان در حال گذار از رویکرد امنیتی محور به یک سیاست خارجی عملگرا و اقتصاد محور در رابطه با طالبان است. به باور نویسندگان این مطلب، تاشکند پروژه کانال قوش تپه فرصتی برای توسعه روابط با طالبان می‌بیند تا عرصه‌ای برای تقابل با این گروه.
نویسندگان این مطلب گفتند تاشکند از اجرای پروژه قوش تپه به شرط رعایت هنجارها و استانداردهای بین المللی و اطمینان از به حداقل رساندن خطرات زیست محیطی بالقوه و منافع بلندمدت برای تمام طرف‌های ذینفع حمایت می‌کند.
نویسندگان این مطلب پروژه کانال قوش تپه را به عنوان نقطه بالقوه برای همکاری دوجانبه خوانده و گفتند آب کانال، اوزبیک‌های ساکن دو طرف مرز را تغذیه می‌کند.
حمزه بولتایف، رئیس مرکز مطالعات افغانستان و جنوب آسیا در انستیتوت مطالعات بینالمللی تاشکند و اسلام‌خان غفاروف، محقق ارشد در این مرکز در مطلبی تحت عنوان «استراتژی در حال تحول اوزبیکستان در شمال افغانستان»، به گذار تاشکند از یک رویکرد امنیتی محور به یک سیاست خارجی عملگرا و اقتصاد محور در رابطه با طالبان پرداخته‌اند.
نویسندگان این مطلب در مجله دیپلومات که روز چهارشنبه منتشر شد، گفتند که انتظار می‌رود روابط اوزبیکستان با طالبان در سال ۲۰۲۵ به بالاترین حد خود برسد. آنها گفتند که سال گذشته، طالبان و مقام‌های اوزبیکستان اعلام کردند که قصد دارند مبادلات تجاری دوجانبه‌شان را به ۳ میلیارد دالر افزایش دهند. ساخت یک مرکز تجاری اوزبیکستان به مساحت ۲۲۰ متر مربع در مزارشریف به همراه تلاش برای اجرای دهلیز ترانسپورتی ترانس-افغان ممکن است همکاری عملگرایانه دوجانبه بین دو طرف را بیشتر تقویت کند.
به گفته حمزه بولتایف و غفاروف، نویسندگان این مطلب، در سه سال گذشته، اوزبیکستان سیاست خارجی فعالانه‌ای را در قبال افغانستان تحت کنترول طالبان بر اساس منافع استراتژیک خود دنبال کرده است. آنها افزودند که وسواس طولانی‌مدت تاشکند با رویکرد امنیتی‌محور جای خود را به سیاست خارجی عملگرایانه و اقتصاد اول در رابطه با طالبان داده است.
در این مطلب آمده است: «اتخاذ یک رویکرد منعطف و چند لایه در قبال افغانستان ممکن است خطرات بالقوه‌ای برای وجهه بینالمللی اوزبیکستان به همراه داشته باشد. با این حال، واقعیت ژئوپلیتیک کنونی و پیوندهای تاریخی بین افغانستان و آسیای مرکزی، اهمیت این کشور (افغانستان) را در زمره اولویت‌های سیاست خارجی اوزبیکستان برجسته می‌کند.»
زمینه تاریخی
مجله دیپلومات در ادامه این مطلب می‌گوید که جهت گیری سیاست خارجی تاشکند در قبال افغانستان عمدتاً بر ولایات شمالی متمرکز است. این کارشناسان افزودند که از نظر تاریخی، دو طرف دریای آمو از طریق پیوندهای قومی، تاریخی و فرهنگی عمیقاً به هم مرتبط بوده‌اند. ولایات بلخ، جوزجان، فاریاب، سرپل، تخار، و قندوز افغانستان که اوزبیک در آن زندگی می‌کنند، از دیرباز با فضای تمدنی ماوراءالنهر مرتبط بوده‌اند.
به گفته نویسندگان این مطلب، برخی از مناطق شمالی افغانستان تا اواخر قرن نوزدهم روابط اداری و سیاسی را با امارت بخارا حفظ کردند که نشان دهنده طول عمر و عمق میراث تاریخی مشترک دو کشور است.
به باور نویسندگان مقاله دیپلومات، این عامل نقش مهمی در شکل‌دهی روابط معاصر افغانستان و اوزبیکستان دارد و زمینه را برای مشارکت پایدار فراهم می‌کند. آنها گفتند که حتی در زمان تصدی اولین رئیس جمهور اوزبیکستان، زمانی که تاشکند رسماً در مورد افغانستان جانب احتیاط را در پیش گرفت، تعامل با شمال افغانستان، به ویژه با تحت رهبری عبدالرشید دوستم، از مقام‌های ارشد اوزبیک‌تبار دولت پیشین ثابت ماند.
در ادامه مطلب آمده که با گذشت زمان پیوندهای تاریخی-فرهنگی به گام‌های عملی منتهی شد. نویسندگان مطلب برای تشریح رشد روبط اوزبیکستان و افغانستان از سطح تعامل به روابط عملگرایانه، به کمک‌های مهم اوزبیکستان در توسعه زیرساخت‌های منطقه، ساخت ۷۵ کیلومتر راه آهن حیرتان - مزار شریف اشاره کردند که در سال ۲۰۱۱ با استفاده از بودجه دولت اوزبیکستان تکمیل شد.
با این حال، به باور نویسندگان مطلب، در آن دوره، اولویت‌های تاشکند در درجه اول بر مسائل امنیتی متمرکز بود و شمال افغانستان به عنوان یک منطقه حائل تضمین کننده ثبات استراتژیک در امتداد مرزهای جنوبی اوزبیکستان از اوایل دهه ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱ در نظر گرفته شد.
زمینه اقتصادی
بولتایف و غفاروف، نویسندگان این مطلب در دیپلومات معتقدند که عوامل اقتصادی در روابط معاصر افغانستان تحت کنترول طالبان و اوزبیکستان نقش مهمی ایفا می‌کند و تمرکز را از مسایل و نگرانی‌های امنیتی میان اوزبیکستان و طالبان دور می‌کند.
آنها گفتند که در سال‌های اخیر، اوزبیکستان به طور فعال همکاری‌های تجاری و اقتصادی با افغانستان را گسترش داده است و یک مرکز تجارت بینالمللی را در منطقه مرزی ترمز ایجاد کرده است، که به باور آنها گردش تجارت دوجانبه را به میزان قابل توجهی افزایش داده است.
این دو نویسنده مرکز مطالعات افغانستان و جنوب آسیا در انستیتیوت مطالعات بینالمللی تاشکند افزودند که به عنوان بخشی از همکاری بیشتر اقتصادی میان تاشکند و طالبان، برنامه‌هایی برای افتتاح یک مرکز مشابه در مزارشریف در دست بررسی است که شرایط بیشتری را برای گسترش همکاری‌های تجاری و سرمایه‌گذاری بین دو کشور ایجاد می‌کند.
در این مطلب که روز چهارشنبه در مجله دیپلومات نشر شد، گفته شده که افغانستان با ۴۱ میلیون نفر جمعیت، بازار جذابی برای کالاهای اوزبیکستانی است. نویسندگان مطلب گفتند که در حال حاضر چندین کشور از جمله چین، روسیه، قزاقستان، ایران، قطر و امارات متحده عربی به بازار افغانستان علاقه نشان دادهاند. آنها افزود با توجه به رقابت فزاینده، تاشکند با چالش حفظ و تقویت موقعیت اقتصادی خود در افغانستان روبرو است.
در ادامه مطلب دیپلومات آمده است، در حالی که ولایات جنوبی افغانستان به طور سنتی به پاکستان و مناطق غربی آن به ایران گرایش دارند، اوزبیکستان این فرصت را دارد که نفوذ اقتصادی خود را در شمال حفظ و گسترش دهد. در این زمینه، پیوندهای فرهنگی و تاریخی نقش مهمی ایفا می‌کند و ترجیح محلی برای کالاها و خدمات اوزبیکستان در شمال افغانستان را تقویت می‌کند. به باور نویسندگان مطلب، این عامل برای تاشکند یک مزیت استراتژیک در رقابت برای بازار افغانستان فراهم می‌کند.
کانال قوش تپه
بولتایف و غفاروف می‌گویند دگرگونی سیاست خارجی اوزبیکستان در قبال افغانستان در رویکرد آن به پروژه کانال قوش تپه نمایان است. آنها گفتند که حکومت اوزبیکستان به ویژه از تاکید بر تنش‌های بالقوه مرتبط با آب که ممکن است از این پروژه ایجاد شود، خودداری کرده است.
به باور این دو نویسنده، «این رویکرد دقیق را می‌توان به این شناخت نسبت داد که تاشکند به خاطر امنیت خود، اهمیت توسعه اقتصادی در شمال افغانستان را به عنوان ابزاری برای تضمین ثبات منطقه‌ای پذیرفته است».
آنها افزودند: «در نتیجه، اجماع غالب در تاشکند بر اولویت‌بندی امنیت از طریق همکاری‌های اقتصادی و استراتژی‌های توسعه اقتصادی-اجتماعی تاکید می‌کند. رویکرد اوزبیکستان به پروژه کانال به طور مسلم نشان دهنده سیر تحول سیاست خارجی اوزبیکستان در قبال افغانستان است.»
در ادامه مطلب تحلیلی این دو نویسنده آمده که توسعه زیرساخت‌های زراعت و آبیاری در ولایات شمالی افغانستان به بهبود استانداردهای زندگی جوامع محلی کمک کرده و در نتیجه روابط دوجانبه بین تاشکند و کابل را تقویت می‌کند. در این راستا، اوزبیکستان از اجرای پروژه قوش تپه به شرط رعایت هنجارها و استانداردهای بین المللی و اطمینان از به حداقل رساندن خطرات زیست محیطی بالقوه و منافع بلندمدت برای همه ذینفعان حمایت می‌کند.
قدرت نرم
نویسندگان مطلب مجله دیپلومات در ادامه به نقش سیاست‌های آموزشی اوزبیکستان که تاثیر دراز مدتی دارد، اشاره کردند و نوشند که اوزبیکستان تاکید قابل توجهی بر طرح‌های آموزشی در شمال افغانستان داشته و آن را به عنوان عوامل کلیدی در درک متقابل و در نهایت تقویت ثبات منطقه ای می‌داند.
این دو نویسنده از حمایت مالی تاشکند از ساخت یک مدرسه دینی به نام «خیرالمدرس امام بخاری» در مزارشریف خبر دادهاند. آنها گفتند که قرار است این مرکز با حمایت مالی اوزبیکستان به مبلغ ۶ میلیون دالر ساخته شود و ۱۰۰۰ دانشجو را در خود جای دهد.
ایجاد چنین موسسه آموزشی مشترکی ممکن است در نهایت خطر گسترش ایدئولوژی‌های رادیکال در منطقه را به حداقل برساند و امنیت معنوی منطقه را تقویت کند. بعلاوه، از دید آنها، فعالیت‌های چنین مدرسه‌ای باعث ایجاد تلقی مثبت از اوزبیکستان در میان جامعه مذهبی افغانستان می‌شود که نقش مهمی در فرآیندهای سیاسی-اجتماعی و حکومت دارد. این دو نویسنده مرکز مطالعات افغانستان و جنوب آسیا معتقدند که مشارکت اوزبیکستان در آماده سازی نخبگان فکری افغانستان می‌تواند به ابزار حیاتی استراتژی قدرت نرم تاشکند تبدیل شود و به نفوذ بلندمدت آن در منطقه کمک کند.
چالش‌ها، از تغییر بافت قومی شمالی تا حضور پررنگ چین
نویسندگان مطلب دیپلومات در کنار خوش‌بینی و نگاه مثبت به تعامل تاشکند با طالبان در کابل، به چالش‌های فرا روی حکومت اوزبیکستان در افغانستان نیز پرداخته‌اند. آنها گفتند، اگرچه به نظر میرسد طالبان علاقه فزاینده اوزبیکستان به شمال افغانستان را یک پیشرفت مثبت می‌داند و تاشکند را به عنوان یک شریک اقتصادی کلیدی می‌شناسد، اما چندین چالش موجود می‌تواند بر توسعه روابط دوجانبه تاثیر بگذارد. آنها به طور نمونه به سه چالش موجود اشاره کرده‌اند:
اول، فشار آگاهانه و زیرکانه طالبان به سمت تغییر چشم‌انداز قومی مناطق شمالی افغانستان می‌تواند بافت و تعادل جمعیعتی را در این ولایات تغییر دهد. به باور نویسندگان مطلب، پشتون‌ها با پیشینه فرهنگی و تاریخی متمایز خود، ممکن است کمتر از طرح‌های تاشکند در شمال استقبال کنند. آنها معقتدند که در درازمدت، این تحولات ممکن است روی رویکرد استراتژیک اوزبیکستان در قبال شمال افغانستان تاثیر بگذارد و نیاز به تعدیل داشته باشد.
دوم، نفوذ چین در مناطق شمالی افغانستان در حال افزایش است. بولتایف و غفاروف معتقدند که سرمایه‌گذاری چین در استخراج نفت از دلتای آمودریا و توسعه پروژه کریدور واخان به طور بالقوه می‌تواند ترجیحات اقتصادی محلی را به نفع چین تغییر دهد که ممکن است بر شرایط سرمایه‌گذاری اوزبیکستان در منطقه تاثیر بگذارد.
با وجود این، به باور این دو نویسنده دیپلومات، این روند ممکن است فرصت‌هایی را برای همکاری چین و اوزبیکستان با هدف تبدیل شمال افغانستان به یک مرکز ترانزیتی کلیدی برای پروژه‌های بینالمللی، و در نتیجه افزایش نفوذ منطقه‌ای تاشکند و پیشبرد منافع اقتصادی آن ایجاد کند.
سوم، از دید نویسندگان این مطلب، اجرای پروژه‌های انرژی بینالمللی مانند تاپی و کاسا-۱۰۰۰ می‌تواند به جهت گیری مجدد بازار انرژی افغانستان به سمت ترکمنستان، تاجیکستان و قرقیزستان منجر شود.
ترس این دو نویسنده مرکز مطالعات افغانستان و آسیای جنوبی این است که این امر به نوبه خود ممکن است کمک‌های بشردوستانه اوزبیکستان به شمال افغانستان و همچنان اتکای افغانستان به همکاری انرژی با اوزبیکستان را کاهش دهد. از دید آنها، تضعیف دیپلوماسی انرژی می‌تواند بر ماهیت کلی روابط دوجانبه تأثیر بگذارد.
مجله دیپلومات در جمع‌بندی این مطلب نوشت که اوزبیکستان دستکم افغانستان را به عنوان بخشی از منطقه وسیع‌تر آسیای مرکزی به رسمیت شناخته است. مطلب افزود که پروژه‌های اولیه که توسط اوزبیکستان اجرا و برنامه‌ریزی می‌شود در بخشهای شمالی افغانستان متمرکز شده است که بر اهمیت استراتژیک آن در چارچوب سیاست خارجی اوزبیکستان تاکید دارد.
علاوه بر این، از دید نویسندگان این مطلب دیپلومات، رویکرد اوزبیکستان به پروژه کانال قوش-تپه به عنوان فرصتی برای توسعه روابط و نقطه بالقوه برای همکاری دوجانبه، دستکم در حال حاضر، بر نگرانی‌های مربوط به امنیت آب می‌چربد. حمزه بولتایف و اسلام‌خان غفاروف معتقدند که سیاست تاشکند در قبال کانال قوش تپه «فراتر از نگرانی‌های سنتی امنیت ملی آن است و اهداف گسترده‌تری افزایش ثبات منطقه‌ای و توسعه اجتماعی-اقتصادی را در بر می‌گیرد که به نوبه خود به تقویت بلندمدت روابط افغانستان و اوزبیکستان کمک می‌کند.»
این دو نویسنده مطلب دیپلومات در پایان نوشتند: آب کانال، اوزبیک‌های ساکن دو طرف مرز را تغذیه می‌کند.
طالبان در پی فرصت برای ایجاد زمینه‌های نفوذ در منطقه هستند
رییس بنیاد احمد شاه مسعود گفت: طالبان با ایران برخوردی تاکتیکی دارند و با نیروهایی که دارند در پی فرصت‌یابی برای ایجاد زمینه‌های نفوذ خود در منطقه هستند. به دنبال ویرانی و خرابی هستند تا سلطه و حضور خود را بیشتر کنند و این هم به نفع کشورهایی است که به آنها پول می‌دهند و این‌ها را استخدام می‌کنند. این وضعیت به نوعی خطر جدی برای منطقه به شمار می‌رود و آتش این بحران دامن‌گیر تمام منطقه خواهد شد.
شمس‌الحق آریانفر استاد علوم سیاسی و رییس بنیاد شهید مسعود در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با ارزیابی خود از روابط ایران و افغانستان پس از گذشت سه سال از استقرار امارت اسلامی در کابل و وضعیت افغان‌های حاضر در ایران، گفت: روابط افغانستان و ایران با حضور طالبان، با وجود هر کوششی که صورت گیرد، به نتیجه زیادی نخواهد رسید و این امر چند علت دارد، اول اینکه طالبان نیروی مستقلی نیست که بتواند با ایران روابط استراتژیک برقرار کند، بیشتر ابزاری است در دست کسانی که با ایران دشمن هستند دوم اینکه این گروه نزدیکی با ایران از لحاظ فکری و عقیدتی ندارد و از نظر فرهنگی، دشمن فرهنگ و زبان فارسی هستند.
وی ادامه داد: از لحاظ قومی، طالبان در افغانستان تنها قوم خود یعنی پشتون را می‌فهمند و در حال حاضر، تاجیک‌ها و فارسی‌زبان‌ها در سخت‌ترین مضیقه قرار دارند، زیرا آنها هیچ نحوه تعامل و همکاری با دیگر اقوام را برنمی‌تابند و تنها به منافع خود می‌اندیشند. بنابراین، طالبان با ایران برخوردی تاکتیکی دارند و با نیروهایی که دارند در پی فرصت‌یابی برای ایجاد زمینه‌های نفوذ خود در منطقه هستند. به دنبال ویرانی و خرابی هستند تا سلطه و حضور خود را بیشتر کنند و این هم به نفع کشورهایی است که به آنها پول می‌دهند و این‌ها را استخدام می‌کنند. این وضعیت به نوعی خطر جدی برای منطقه به شمار می‌رود و آتش این بحران دامن‌گیر تمام منطقه خواهد شد.
این استاد علوم سیاسی با بیان اینکه اگر کشورهای منطقه به‌طور جمعی و با یک برنامه منسجم و یگانه همکاری نکنند، نمی‌توانند کاری انجام دهند، عنوان کرد: اگر یکجا تصمیم بگیرند می‌توانند افغانستان را به کشوری امن و بی‌طرف تبدیل کنند و این خطر را دفع خواهند کرد. در غیر اینصورت، با بازی‌های جداگانه، زمینه رشد طالبان را فراهم خواهند کرد، همان‌طور که در طول سه سال گذشته طالبان از ایران، روسیه و آمریکا استفاده کرده و منافع خود را تقویت کرده است. ما که از افغانستان هستیم و شناخت عمیقی از این کشور داریم می‌گوییم به هیچ صورت نمی‌توان با طالبان به نتیجه رسید، شما این را به یاد داشته باشید. تعامل باید ادامه پیدا کند اما زمانی که فرصتی برای آنها ایجاد شود این تعامل قطع می‌شود.
این کارشناس مسائل افغانستان در خصوص چالش‌هایی که حضور گسترده مردم افغانستان در ایران به وجود آورده است و نحوه حل این مسائل، تاکید کرد: افغان‌ها در ایران نگاهی تمدنی و فرهنگی دارند، این نگاهی است که به سرزمین خود دارند و کنار مردم و ملت خودشان در روز بد پناه آورده‌اند. ما به اینجا نه پی حشمت و جاه آمدیم، از بد حادثه اینجا پناه آورده‌ایم. بد حادثه باعث شده است که افغان‌ها به اینجا بیایند اما نگاهشان به ایران، نگاهی استراتژیک، دوستانه و صمیمانه با ملت و دولت ایران است. این نکته باید درک شود و هیچ‌کس دیگری با این حسن نیت و عمق معنویت و فرهنگ به ایران نگاه نمی کند و کسانی که در اینجا هستند، با این دیدگاه به ایران نگاه می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: مردم افغانستان در شرایط بد هر چه کنند، دیگر راهی جز این ندارند، مردم افغانستان در داخل کشور خود با محدودیت مواجه‌اند؛ به جرم فارسی‌زبان بودن و شیعه بودن و فرهنگ فارسی، محکوم شده‌اند. این روزها سپری خواهد شد و ما می‌توانیم در آینده، در وحدت کامل و یگانگی در حوزه بزرگ تمدنی زبان فارسی، یگانگی‌های خود را تمثیل کنیم و یک اتحادیه و حرکتی نیرومند در جهت شکوفایی فرهنگ و تمدن خود بسازیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، دولت انگلیس پس از بستن سفارت افغانستان در لندن، پرچم نظام جمهوریت را نیز از ساختمان سفارت پایین کشیده شده است.
سفارت افغانستان در لندن در مهرماه سال 1403 بسته شد. وزارت خارجه انگلیس در پی این اقدام گفته بود نقشی در بستن سفارت افغانستان نداشته است.
«زلمی رسول» سفیر حکومت پیشین افغانستان، اما در واکنش به این اظهارات گفته بود دولت انگلیس به درخواست طالبان این سفارتخانه را بسته است.
دولت انگلیس تاکنون درباره پایین کشیدن پرچم نظام جمهوریت توضیحی نداده است.
گفتنی است انگلیس تاکنون درباره واگذاری سفارت افغانستان به نمایندگان طالبان تصمیم نگرفته است.
چندی پیش از تعطیلی سفارت افغانستان در لندن، وزارت خارجه حکومت طالبان خدمات کنسولی نمایندگی‌های سیاسی افغانستان در لندن، بلژیک، برلین، بن، سوئیس، اتریش، فرانسه، ایتالیا، یونان، هلند، سوئد، نروژ، کانادا و استرالیا را که در کنترل دیپلمات‌های حکومت پیشین بود را بی‌اعتبار اعلام کرد.
محمودشاه حبیبی از «زندانی در قندهار به مهمانخانه ملاهبت‌الله در عینومینه» منتقل شده‌است
دو منبع معتبر در قندهار به افغانستان اینترنشنال گفتند که محمودشاه حبیبی، رئیس پیشین اداره هوانوردی ملکی افغانستان، ده روز پیش از زندانی در قندهار به مهمانخانه ملا هبت‌الله آخندزاده در عینومینه منتقل شده است.
این مهمانخانه قبلا متعلق
به جنرال عبدالرازق، فرمانده پیشین پولیس قندهار بود اما توسط ملاهبت‌الله
آخندزاده، رهبر طالبان، تصرف شده است. به گفته منابع، ملاهبت‌الله قبلا از این
مهمانخانه برای برخی دیدارهای خود استفاده می‌کرد، اما از مدتی بدین‌سو در این مکان
تردد ندارد.
طالبان از مدت‌ها
قبل جاده‌های اطراف این مهمانخانه را بر روی رفت‌وآمد مردم بسته‌است.
این منابع همچنین
گفتند که چند روز پیش، دو پزشک از سوی محافظان ملاهبت‌الله به این مهمانخانه آورده
شدند، اما مشخص نیست که این پزشکان برای درمان چه کسی به آنجا برده شدند.
پیش از این، دو
منبع مختلف طالبان به افغانستان اینترنشنال گفتند که پس از افزایش فشارهای امریکا
بر طالبان، حبیبی حدود یک سال پیش به قندهار منتقل شده است.
این منابع همچنین
افزودند که اطلاعات درباره وضعیت او تنها در سطح رهبری طالبان محدود بوده و به
افراد رده‌پایین این گروه ارائه نمی‌شود.
پیشتر سخنگوی
وزارت خارجه امریکا در یک نشست خبری گفت که ایالات متحده درباره وضعیت سلامتی
محمودشاه حبیبی نگران است. تامی بروس گفت که حکومت در تلاش است تا این شهروند
افغان-امریکایی و دیگر اتباع امریکایی را به خانه‌های شان بازگرداند.
حدود یک ماه قبل
منابع به افغانستان اینترنشنال گفتند که محمودشاه حبیبی در مرکز تحقیقات امنیت ملی
قندهار، که در دوران نظام جمهوری فعال بود، نگهداری می‌شود. این مرکز اکنون
به‌عنوان زندان خصوصی ملاهبت‌الله استفاده می‌شود و در مقابل دروازه منطقه عینومینه
قرار دارد.
برادر محمودشاه
حبیبی پیشتر در گفت‌وگو با افغانستان اینترنشنال گفته بود که در نشست روز پنجشنبه
میان هیئت امریکایی و طالبان، در مورد محمودشاه حبیبی نیز صحبت شده و وزارت خارجه
امریکا وعده داده است که برای آزادی او تلاش خواهد کرد.
هفته گذشته پس از
سفر نخستین هیئت امریکایی به کابل، جورج گلزمن، شهروند امریکایی، پس از دو سال از
بازداشت طالبان آزاد شد. زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین ایالات متحده در افغانستان،
گفت طالبان برای نشان دادن حسن نیت و اراده به دونالد ترامپ و مردم امریکا با آزادی
گلزمن موافقت کرده است.
زندانی در برابر زندانی؛ شرط رهبر طالبان برای آزادی زندانیان آمریکایی
به گزارش خبرگزاری تسنیم، «هبت‌الله آخندزاده» رئیس طالبان، در همایشی در قندهار تصریح کرد که آزادی دو شهروند آمریکایی مشروط به آزادی یک زندان افغان باقیمانده در گوانتانامو است.
ملا هبت‌الله در یک نوار صوتی پخش شده درباره مسئله زندانیان آمریکایی گفت: در زندان گونتانامو یک نفر از افغانستان زندانی است. از آمریکایی‌ها دو نفر در اینجا زندانی هستند. به ما می‌گویند که این دو نفر را سالم آزاد کنید. ما می‌گوییم زندانی ما را نیز سالم آزاد کنید، چرا نمی‌کنید؟
طالبان در پی سفر هیئت آمریکا به کابل و توافق برای حذف سه نفر از سران طالبان از برنامه «پاداش برای عدالت» یک آمریکایی را که بیش از 2.5 سال تحت بازداشت خود بود را آزاد کرد.
کارشناسان می‌گویند پس از ناکامی واشنگتن در آزادی زندانیان خود از طریق فشارهای اقتصادی و سیاسی به طالبان، دولت ترامپ در نهایت به خواسته طالبان در ازای آزادی یک زندانی آمریکایی تن داده است.
طالبان در مذاکرات خود با طرف آمریکایی خواستار لغو جوایز میلیون دلاری از سوی آمریکا برای سران خود شده و دولت ترامپ در نهایت به این خواسته طالبان در ازای آزادی یک زندانی تن داد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، «عارف یعقوبی» خبرنگار افغان اظهار داشت: حذف نام «سراج‌الدین حقانی» وزیر کشور حکومت طالبان از فهرست تحت تعقیب آمریکا، اتفاقی مهم است که پیامدهایی آن فراتر از طالبان است و با سرنوشت افغانستان گره خورده است.
وی افزود: با این حال، واکنش مخالفان طالبان تاکنون بیشتر جنبه فردی داشته و هنوز هیچ جریان سیاسی یا گروه منتقد به‌طور رسمی و در قالب بیانیه‌ای جمعی موضع‌گیری نکرده‌اند.
یعقوبی تصریح کرد: آیا آنها منتظر روشن شدن جزئیات بیشترند یا اساساً نسبت به این مسئله بی‌تفاوت‌اند؟ اگر بی‌تفاوت باشند، شاید یک معنایش این باشد: «ما در منازعه افغانستان، طرف اصلی نیستیم».
این خبرنگار افغان با اشاره به تحویل نخستین سفارت اروپایی افغانستان به طالبان در نروژ نیز اپوزیسیون طالبان را ناکام و بی‌ثمر خوانده بود.
یعقوبی تصریح کرده بود: تغییرات اخیر در فضای سیاسی افغانستان، لایه دیگری از واقعیت را نیز آشکار می‌کند: در نزدیک به چهار سال گذشته، مخالفان طالبان نتوانستند روایت بدیل معنادار خلق کنند. چهارسال، فرصت کمی نیست.
شبکه تحلیلگران: محدودیت‌های طالبان دسترسی زنان به خدمات بهداشتی را تقریبا ناممکن کرده است
شبکه تحلیلگران افغانستان در گزارشی نوشت که در پی اعمال محدودیت‌های طالبان، دسترسی زنان به خدمات پزشکی در افغانستان «تقریبا ناممکن» شده است. شبکه تحلیلگران نوشت که پس از تسلط طالبان بر افغانستان مراکز صحی و کادر پزشکی حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است.
شبکه تحلیلگران در گزارشی نوشته است که محدودیت‌های سیستماتیک، موانع اجتماعی سنتی و ممنوعیت آموزش دختران فضای ترس و سرکوب را ایجاد کرده و استقلال زنان را به شدت زیر سوال برده است. این شبکه افزود که به دلیل کاهش خدمات صحی، زنان در بسیاری نقاط افغانستان مجبور اند مسافت‌های طولانی را طی کنند و بنا به محدودیت‌های اعمال شده قادر به انجام این کار بدون محرم نیستند.
در گزارش این سازمان آمده است که در سال ۲۰۲۴ از میان حدود ۱۵ میلیون زن در افغانستان، تنها ۴.۱ میلیون آن به مراقبت‌های صحی ضروری، از جمله خدمات صحی مورد نیاز زنان باردار دسترسی داشته‌اند.
شبکه تحلیلگران افغانستان همچنان تصریح کرده است که پس از لغو کمک‌های خارجی ایالات متحده امریکا نیز فعالیت شماری از مراکز صحی در افغانستان متوقف شده است. این شبکه اذعان کرد که فعالیت دستکم ۲۰۶ مرکز صحی در ماه‌های پسین تعلیق شده است.
اوج ارائه خدمات صحی در افغانستان در سال ۲۰۱۰ ثبت شده است که شامل حدود سه هزار مرکز صحی می‌شد. در حال حاضر این تعداد به هزار و ۵۰۰ مرکز کاهش یافته است.
هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان در ادامه محدودیت‌ها بر زنان، آموزش‌های پزشکی برای زنان را نیز ممنوع کرد. سازمان‌های بینالمللی هشدار دادهاند که با ممنوعیت آموزش پزشکی افغانستان در آینده نزدیک با بحران غیرقابل کنترول سیستم مراقبت‌های صحی روبه‌رو خواهد شد.
شورای پناهندگان ناروی به دلیل کاهش کمک‌ها برخی دفاتر خود را در افغانستان می‌بندد
افغانستان انترنیشنل : شورای پناهندگان ناروی بار دیگر هشدار داد که که به دلیل کاهش شدید کمک‌ها، مجبور شده است برخی دفاتر خود در افغانستان را ببندد و کارمندان خود را اخراج کند. این شورا گفت کاهش کمک‌ها به افغانستان دسترسی میلیون‌ها افغان به خدمات ضروری را با خطر مواجه کرده است.
شورای پناهندگان ناروی روز سه‌شنبه، پنجم حمل در اعلامیه‌ای خبر داد که کاهش گسترده کمک‌ها منجر به کاهش حضور نهادهای بشردوستانه در افغانستان شده و زندگی میلیون‌ها افغان را در مسیری خطرناک قرار می‌دهد.
این نهاد گفت که از ماه جنوری امسال تاکنون مجبور شده است دو مرکز خود را ببندد و دو مرکز دیگر این سازمان، در صورت عدم تامین مالی مناسب، در معرض تعطیلی در ماه‌های آینده قرار دارند.
در بیانیه این شورا آمده است: «این مراکز برای حمایت از افغان‌های بازگشته و آواره داخلی حیاتی بوده‌اند و کمک‌هایی را در زمینه مسکن، غذا، مشاوره حقوقی و ارجاع به مراکز بهداشتی ارائه می‌دادند.»
شورای پناهندگان ناروی اما تاکید کرده است که فعالیت‌های خود در افغانستان را متوقف نکرده و متعهد به ماندن در این کشور و حمایت از زنان، کودکان و مردان آسیب‌دیده است.
این شورا گفت که با توجه به تعلیق کمک‌های امریکا و برنامه کاهش بودجه کشورهای بلجیم، فرانسه، آلمان، هالند، سویدن، سوئیس و بریتانیا در سال‌های آینده، پیش‌بینی می‌شود که کمک‌ها برای افراد آسیب‌پذیر در جهان کاهش قابل توجهی پیدا کند.
سوز وان میگن، مدیر این شورا در افغانستان گفت: «این وضعیت ما را مجبور کرده است که کاهش‌هایی غیرقابل قبول در خدمات خود ایجاد کنیم که این امر به طور جدی برنامه‌های حیاتی برای آسیب‌پذیرترین و فقیرترین جوامع را به خطر می‌اندازد.»
او تاکید کرد که بستن برخی دفاتر شورای پناهندگان ناروی و اخراج کارمندان این شورا، تاثیر منفی خاصی بر کارکنان زن و پیامندهای گسترده دیگر دارد.
شورای پناهندگان ناروی همچنین نوشت: «از دست دادن کارکنان زن در سراسر کشور دسترسی زنان و کودکان به خدمات ضروری را محدودتر کرده و شرایطی را تشدید کرده که مانع از برخورداری آنها از حقوق پایه‌ای‌شان می‌شود.»
این شورا تاکید کرد که برای برای جلوگیری از آسیب‌های فاجعه‌بار در افغانستان، جامعه بینالمللی باید اقدامات بیشتری انجام دهد و متعهد به حمایت از مردمی باشد که دهه‌ها جنگ و بی‌توجهی را تحمل کرده‌اند.
شورای پناهندگان ناروی پیش از این نیز هشدار داده بود که به دلیل کاهش کمک‌های، فعالیت‌های خود را در چندین کشور متوقف خواهد کرد.
والری ووشووز شجاع و قهرمان
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه با صدور حکمی به والری ووشووز، رئیس اتحادیه کهنه سربازان جنگ شوروی در افغانستان در منطقه آمور نشان دولتی الکساندر نوسکی را داد.
والری ووشووز پیش از این نیز جوایز متعددی از جمله نشان پرچم سرخ، نشان ستاره سرخ و مدال شایسته نظامی را دریافت کرده است.
رسانه‌های روسی روز چهارشنبه ششم حمل گزارش دادند که والری ووشووز به دلیل کمک به «آموزش میهن‌پرستی» برای جوانان و فعالیت‌های اجتماعی فعال از سوی پوتین تقدیر شده است.
نشان الکساندر نوسکی به کسانی در روسیه داده می‌شود که بیست سال «خدمات شایسته» داشته باشند.
رئیس‌جمهور روسیه در ماه دلو ۱۴۰۳ نیز از کهنه‌سربازان روس در جنگ شوروی در افغانستان تمجید کرد. ولادیمیر پوتین سربازان روسی را که در افغانستان جنگیدند «شجاع و قهرمان» توصیف کرد و گفت آنان «با افتخار وظیفه خود را در افغانستان انجام دادند.»
آقای پوتین از زمان حمله روسیه به اوکراین، بارها بر حمایت کهنه‌سربازان از نظامیان روسیه در جنگ اوکراین، جانبازان و آموزش جوانان روسیه تاکید کرده است.
نیروهای شوروی در ماه جدی ۱۳۵۸ وارد افغانستان شدند و پس از ۹ سال و یک ماه و ۱۸ روز، در ماه دلو ۱۳۶۷ از افغانستان خارج شدند. در گزارش‌ها آمده است که در طول جنگ افغانستان، نیروهای شوروی ۴۱۶ عملیات در مقیاس بزرگ را انجام دادند که در آن بیش از ۶۰۰ هزار سرباز شرکت داشتند.
برای مقام‌های روسیه با توجه به اینکه مردم این کشور در حال جنگ با اوکراین است، تقدیر از کهنه‌سربازان اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است.
والری ووشووز ریاست یک اتحادیه عملیات ویژه نظامی روسیه را نیز بر عهده دارد.
بهره‌برداری دهلی از تنش با اسلام‌آباد؛ صادرات ۵۰۰ میلیون دلاری افغانستان به هند
خان‌جان الکوزی، عضو اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان، اعلام کرد که با بسته‌شدن مسیرهای ترانزیتی پاکستان به روی کالاهای افغانستان، بیش از ۵۰۰ میلیون دالر کالا، عمدتاً میوه خشک به هند صادر شده است.
به گزارش ایراف، الکوزی تاکید کرد که بسته‌شدن این مسیرها باعث شد صادرکنندگان به جستجوی راههای جایگزین بپردازند و تعاملات تجاری با هند در یک سال گذشته افزایش چشمگیری داشته باشد.
خان‌جان الکوزی همچنین اظهار داشت که میزان واردات افغانستان در یک سال گذشته از مرز ۱۱ میلیارد دالر گذشته است. به گفته وی، واردات کشور در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۰ میلیارد دالر بود و میزان صادرات نیز تفاوت چشمگیری نداشته است. افغانستان در سال گذشته ۱.۷۸ میلیارد دالر صادرات داشته که تفاوت کمی با سال پیشین دارد.
بازرگانان افغانستان همواره از مشکلات جدی مانند نبود سردخانه‌های مناسب، سیستم‌های انتقال پول و تعرفه‌های سنگین از سوی حکومت سرپرست افغانستان گلایه کرده‌اند. اتاق تجارت افغانستان اعلام کرده است که تلاش‌ها برای باز کردن مسیرهای جایگزین همچنان ادامه دارد.
در سال‌های اخیر، پاکستان به دلیل تنش‌های سیاسی و اختلافات با حکومت سرپرست افغانستان، بارها مرزهای خود را به روی تجارت این کشور بسته است. این اقدام باعث شده صادرکنندگان افغان به دنبال مسیرهای جایگزین باشند، که یکی از نتایج آن، افزایش صادرات به هند بوده است.
اسماعیل یون: سازنده بمب‌های بشکه‌ای نباید وزیر تحصیلات عالی باشد
اسماعیل یون، استاد سابق دانشگاه کابل در مصاحبه با افغانستان اینترنشنال گفت که سازنده بمب‌های بشکه‌ای نباید وزیر تحصیلات عالی باشد. آقای یون در این مصاحبه گفت افغانستان تنها وطن ملاها نیست و در بخش آموزش به طالبان نمره صفر می‌دهد.
این استاد سابق بخش پشتوی دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کابل بار دیگر گفت که طالبان افراد غیرمسلکی را در راس وزارت تحصیلات عالی گماشته و دانشگاه کابل را به یک مدرسه دینی تبدیل کرده است.
در حال حاضر ندامحمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی طالبان است. ندیم ۴۷ ساله، زاده ولایت قندهار است و آموزش‌های دینی را در مدارس دینی متفاوت فراگرفته است. او هیچگونه پیشینه آموزش‌های مدرن ندارد، اما پیش از این در حکومت طالبان به عنوان والی ننگرهار و والی کابل کار کرده است.
بسته شدن دروازه‌های دانشگاه‌ها به‌روی دانشجویان دختر یکی از جنجالی‌ترین تصمیم‌های طالبان در دوره رهبری ندامحمد ندیم در وزارت تحصیلات عالی اتفاق افتاده است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که در دوره وزارت آقای ندیم هزاران استاد دانشگاه افغانستان را ترک کردند و پولیس مذهبی در دانشگاه‌ها مشغول تفتیش عقاید دانشجویان بوده است.
اسماعیل یون معتقد است که نه تنها در دانشگاه کابل، بلکه در تمام مراکز آموزشی در حال حاضر همین وضعیت حاکم است و سیاست عمومی طالبان این است که مراکز آموزشی را به مدرسه دینی تبدیل کنند. او از نیروهای متخصص افغانستان در مراکز آموزشی خواست صدای خود را علیه این وضعیت بلند کنند.
در دوم حمل خبر برکناری اسماعیل یون، استاد جنجالی دانشگاه کابل در رسانه‌ها خبرساز شد.
آقای یون در مصاحبه تازه خود با افغانستان اینترنشنال گفت دلیل اصلی برکناری او این بود که او نمی‌توانست همه‌روزه در دانشگاه حاضری بدهد و طالبان به دلیل غیبت مداوم او را از کار برکنار کردند.
اسماعیل یون، رئيس تلویزیون ژوندون و از چهره‌های جنجالی در مسایل سیاسی و اجتماعی افغانستان است. پیش از این یون با طالبان بر سر استفاده او از یک زمین دولتی که به‌عنوان دفتر و استدیوی تلویزیون ژوندون استفاده می‌شد نیز دچار اختلاف شده بود.
رابطه یون در سه و نیم سال گذشته با طالبان فراز و فرود زیادی را پشت سر گذاشته است. او پیش از این در مشاعره‌هایی با حضور مقامات بلندپایه طالبان نیز شرکت کرده بود.
پیش از ورود طالبان به کابل در اسد ۱۴۰۰ نیز، اسماعیل یون به‌دلیل دیدگاه‌ها و نظریاتش در مورد مسایل قومی و زبانی از چهره‌های جنجال‌برانگیز بود. منتقدان اسماعیل یون او را به دامن زدن نفرت قومی علیه غیرپشتون‌ها متهم می‌کنند، اما موافقانش او را یک چهره فرهنگی و علمی می‌دانند.
ظهور کارفرمایان افغانستانی در ایران
در تهران، جایی که تعداد کارگاه‌ها و کارخانه‌هایی که از نیروی کار اتباع افغانستانی استفاده می‌کنند، روز به روز افزایش می‌یابد، تغییرات در بازار کار و دستمزدها بیش از هر چیزی جلب توجه می‌کند. کارگران افغانستانی که پیشتر به عنوان نیروی کار ارزان‌قیمت شناخته می‌شدند، حالا تبدیل به کارفرمایان جدید صنایع مختلف شده‌اند. این تغییرات نه تنها بر ساختار اشتغال اثرگذار است، بلکه بر امنیت اجتماعی و اقتصادی کشور نیز تأثیرات عمیقی خواهد داشت.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در تهران، جایی که روز به روز بر تعداد کارگاه‌ها و کارخانه‌هایی که از نیروی کار اتباع افغانستانی استفاده می‌کنند افزوده می‌شود، هیچ‌چیز به اندازه تغییرات در بازار کار و دستمزدها جلب توجه نمی‌کند. کارگران افغانستانی که روزگاری به عنوان نیروی کار ارزان‌قیمت در گوشه و کنار شهر مشغول به کار بودند، امروز تبدیل به کارفرمایان جدید شده‌اند. این تغییر، نه تنها ساختار اشتغال را در بخشهای مختلف اقتصادی تغییر داده، بلکه بر امنیت اجتماعی و اقتصادی کشور نیز تاثیرات عمیقی خواهد گذاشت.
اگرچه روزگاری نیروی کار مهاجر افغانستانی تنها به کارگر ساده در بخشهای مختلف صنعتی و خدماتی محدود بود، امروز آنها در حال تبدیل شدن به کارفرمایان جدید صنایع مختلف هستند. از کارگاه‌های کوچک تولیدی تا کارخانه‌های بزرگ، اتباع افغانستانی به وضوح در حال تصاحب بازار کار و تبدیل شدن به نیروهای اقتصادی قدرتمند هستند. جالب‌تر آنکه این کارفرمایان جدید نه تنها ایرانی‌ها را در مشاغل غیررسمی به کار گرفته‌اند، بلکه به نوعی بازار اشتغال ایران را در دست گرفته‌اند.
یکی از بزرگترین تغییرات این است که در برخی صنایع، مثلا تولید کیف و کفش، کارفرمایان افغانستانی به وضوح وارد چرخه شده اند.در این بخش‌ها، ایرانی‌ها به عنوان کارگر برای اتباع افغانستانی کار می‌کنند. این مسأله نه تنها باعث به وجود آمدن شرایط ناعادلانه برای کارگران ایرانی شده است، بلکه روند اشتغال ایرانی‌ها را به شدت تحت تأثیر قرار داده و آنها را در معرض رقابت شدید با نیروی کار مهاجر قرار داده است.
در حالی که برخی از مسئولان به این موضوع تنها از زاویه مثبت نگریسته و آن را فرصتی برای تقویت تولید داخلی می‌بینند، واقعیت این است که این تغییرات از ابعاد مختلف خطرات زیادی به همراه دارد. مهمترین خطر آن است که اقتصاد ایران به جایی رسیده است که نیروی کار ارزان‌قیمت دیگر نه فقط به عنوان کارگر، بلکه به عنوان کارفرما در حال تسلط بر بازار است. این یعنی، ایرانی‌ها به تدریج جایگاه خود را در بسیاری از صنایع از دست می‌دهند.
مسأله تنها رقابت با اتباع نیست، بلکه بحران‌های شغلی و اختلال در نظم بازار کار می‌تواند تهدیدهای بزرگ‌تری به همراه داشته باشد. کارگران ایرانی که حالا برای گرفتن شغلی در رقابت با اتباع افغانستانی قرار دارند، با مشکل بیکاری و نابرابری‌های اجتماعی مواجه می‌شوند. این روند به طور مستقیم بر سطح درآمدها، قدرت خرید و امنیت اقتصادی خانواده‌ها تاثیر می‌گذارد.
در این شرایط، دولت که باید نظارت جدی بر بازار کار و شرایط اشتغال اتباع خارجی داشته باشد، به نظر میرسد که در بسیاری از موارد از این تغییرات بی‌خبر یا دستکم بی‌تفاوت است. هیچ نظارت جدی بر نحوه به‌کارگیری اتباع در مشاغل مختلف وجود ندارد و این امر می‌تواند در آینده به بحرانی بزرگ‌تر تبدیل شود. دولت ایران در حالی که بر معضل بیکاری داخلی غلبه نکرده، به سادگی اجازه داده است که اتباع افغانستانی در موقعیت‌های مدیریتی و کارفرمایی قرار گیرند.
این وضعیت خطرات زیادی به همراه دارد. علاوه بر نارضایتی‌های اجتماعی و احساس تبعیض در میان کارگران ایرانی، این روند می‌تواند به افزایش تنش‌ها و بحران‌های اجتماعی در آینده منجر شود. روندهایی مانند این می‌تواند منجر به شکاف‌های طبقاتی عمیق‌تر و دست‌اندازی به نظم اجتماعی شود که در بلندمدت می‌تواند بر امنیت کشور تاثیرگذار باشد.
این وضعیت تنها به تبعات اقتصادی محدود نمی‌شود. تغییرات در ساختار اشتغال، که در ابتدا به نظر می‌رسید فرصتی برای رشد اقتصادی باشد، اکنون به تهدیدی برای امنیت اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. هنگامی که تبعات نابرابری‌های شغلی و رقابت شدید بین ایرانی‌ها و اتباع به مرزهای اجتماعی برسد، ممکن است مشکلات جدی‌تری به وجود آید. این وضعیت می‌تواند به افزایش نارضایتی عمومی، تنش‌های قومی و اجتماعی و احساس بی‌عدالتی در میان کارگران ایرانی دامن بزند.
ایران امروز در آستانه تغییرات گسترده‌ای در بازار کار خود قرار دارد. به جای ادامه دادن به سیاست‌های بی‌توجه و بازار کار بدون نظارت، باید رویکردی جدید و مسئولانه اتخاذ کرد تا از بحران‌های اجتماعی و اقتصادی بیشتر جلوگیری شود.وقت آن رسیده است که سیاست‌های اشتغال در ایران اصلاح شوند و نظارت بر استخدام و فعالیت های اقتصادی اتباع به‌طور جدی پیگیری شود.
ارسال اولین محموله صادراتی سال ۱۴۰۴ از راه‌آهن خواف-هرات به اروپا
اولین محموله صادراتی سال ۱۴۰۴ شامل ۲۰۰ تن میوه خشک به ارزش یک میلیون و ۲۰۰ هزار دلار از طریق راه‌آهن خواف-هرات به اروپا ارسال شد.
به گزارش ایراف، اولین محموله صادراتی میوه خشک از افغانستان روز پنجشنبه ۷ فروردین ماه، به ارزش یک میلیون و ۲۰۰ هزار دلار با حضور نوراحمد اسلام‌جار والی طالبان در هرات، سرکنسول ایران، روسای نمایندگی وزارت خارجه، صنعت و تجارت و دیگر مقامات دولتی و خصوصی از طریق خط آهن خواف-هرات، به مقصد ترکیه و سپس اروپا صادر شد.
اسلام‌جار والی طالبان در هرات در مراسم ارسال این محموله، از تلاشهای اداره محلی در ایجاد سهولت‌های بیشتر برای تجار و صنعت کاران در زمینه افزایش انتقالات اطمینان داد و تاکید کرد که مقام ولایت هرات تلاش می‌کند با همکاری نمایندگی کشورهای همسایه و منطقه سهولت‌های لازم را در بخش اخذ ویزا برای تاجران تجار صادر کننده فراهم کند.
قابل یادآوری است که اولین محموله صادراتی میوه خشک شامل مغز پسته، کشمش، بادام و جلغوزه است که از سراسر افغانستان توسط گروه شرکت‌های اکرمی جمع‌آوری شده و بعد از بسته‌بندی حالا به مقصد اروپا ارسال شد.
این در حالی‌است که به گفته مسئولان طالبان در هرات، در طول سه ماه اخیر بیش از ۳۵ هزار تن کالا از طریق راه آهن خواف – هرات انتقالات صورت گرفته و این تسهیلات و سرعت در روند انتقالات از طریق خط آهن با استقبال گسترده تجار و تولیدکنندگان داخلی و بهره‌برداری بیشتر از این مسیر شده است.
سرمایه‌گذاری ۸ میلیارد دلاری ایران و چند کشور دیگر در معادن افغانستان
وزارت معادن و نفت طالبان می‌گوید که شرکت‌هایی از چین، ایران، ترکیه و ازبکستان در معادن افغانستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ اقدامی که ارزش آن به هشت میلیارد دلار میرسد و می‌تواند نقش مهمی در رشد اقتصادی کشور ایفا کند.
به گزارش ایراف، وزارت معادن و نفت طالبان اعلام کرده است که شرکت‌هایی از چین، ایران، ترکیه و ازبکستان در بخش معادن این کشور سرمایه‌گذاری‌هایی قابل توجه انجام دادهاند. ارزش کل این سرمایه‌گذاری‌ها حدود هشت میلیارد دلار برآورد شده است و تمرکز اصلی این شرکت‌ها بر معادن مس، طلا، آهن، سیمان و منابع نفت و گاز است.
طبق گزارش طلوع نیوز، همایون افغان، سخنگوی وزارت معادن و نفت طالبان، با اشاره به تسهیلات فراهم‌شده برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی گفت: شرکت‌های ازبکستانی، ترکی، چینی و ایرانی از بزرگترین سرمایه‌گذاران بخش معادن افغانستان هستند که در حوزه‌های نفت و گاز، پروژه‌های سیمان و استخراج مس، طلا و آهن فعالیت می‌کنند.
این سرمایه‌گذاری‌ها همزمان با تلاشهای حکومت طالبان برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و تأمین امنیت در کشور صورت گرفته است. وزارت اقتصاد طالبان نیز بر اهمیت این همکاری‌ها در توسعه اقتصادی تأکید دارد.
عبدالرحمن حبیب، سخنگوی این وزارت، اظهار داشت: «افغانستان از نظر اقتصادی ظرفیت‌های فراوانی دارد و برای جلب سرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌هایی چون معادن، زراعت و تولید انرژی، فرصت‌های خوبی فراهم شده است.»
افغانستان به دلیل داشتن منابع معدنی غنی همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران خارجی بوده است. معادن این کشور شامل ذخایر عظیمی از مس، آهن، طلا، لیتیوم و نفت و گاز هستند که می‌توانند به‌عنوان موتور محرکه‌ای برای اقتصاد کشور عمل کنند.
پس از تغییرات سیاسی اخیر و تأمین امنیت نسبی، علاقه‌مندی شرکت‌های خارجی به سرمایه‌گذاری در افغانستان افزایش یافته و حکومت طالبان نیز تلاش دارد از این فرصت برای توسعه اقتصادی بهره‌برداری کند.
تاپی؛ از پروژه‌ای اقتصادی تا عامل مهار تنش‌های ژئوپلیتیک
وزارت اقتصاد طالبان با بیان اینکه تمامی پروژه‌ها در افغانستان در حال حاضر از طریق عواید داخلی تمویل می‌شوند و کشور وابسته به کمک‌های خارجی نیست، می‌گوید که پروژه تاپی تنها یک طرح اقتصادی نیست، بلکه می‌تواند نقطه پایانی بر تنش‌های ژئوپلیتیک در منطقه باشد.
به گزارش ایراف، عبداللطیف نظری، معاون تخصصی این وزارت، در برنامه‌ای با عنوان «تاثیرات اقتصادی پروژه تاپی بر افغانستان» که با همکاری یکی از دانشگاه‌های خصوصی در کابل برگزار شد، گفت: پروژه تاپی تنها یک طرح اقتصادی نیست، بلکه می‌تواند نقطه پایانی برای تنش‌های ژئوپولیتیکی در منطقه باشد.
وی تصریح کرد: پروژه تاپی عملاً آسیای جنوبی و مرکزی را به‌هم وصل می‌کند و موقعیت افغانستان را به‌عنوان حلقه اتصال این دو منطقه ارتقا می‌بخشد.
او تاکید کرد که با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌های بینالمللی، اقتصاد افغانستان رشد داشته است.
نظری خاطرنشان ساخت: بودجه ما مانند گذشته وابسته به کمک‌های خارجی نیست.
وی افزود: ما از ظرفیت‌های داخلی استفاده کردیم، شفافیت را تقویت کردیم، فساد را ریشه‌کن ساختیم و بر تعرفه‌های گمرکی نظارت دقیق داریم.
وی درباره تبلیغات منفی علیه این گروه گفت: برخی تبلیغاتی که می‌شود نه‌تنها فروپاشی اقتصادی نمی‌کنیم؛ بلکه رشد و ثبات پولی داشته ایم.
بر اساس گفته‌های همایون افغان، سخنگوی وزارت معادن طالبان، برای عملی شدن این پروژه در خاک افغانستان، هیچ نوع مشکلی در حال حاضر وجود ندارد و این گروه با کشورهای مربوطه به شدت کار می‌کند تا به یک هدف مشترک برسند.
به نقل از اطلاعیه این وزارت، ساخت پروژه تاپی در خاک افغانستان بیش از ۱۰ کیلومتر پیشرفت داشته است و افغانستان که در اصل نقش ترانزیتی در این پروژه دارد، خود از خریداران گاز وارداتی نیز هست.
بر اساس توافقی که صورت گرفته، قرار است افغانستان در سه دهه، سه میلیارد متر مکعب گاز را از ترکمنستان بخرد.